Checklist Rusland Acties

In een verklaring roept Russian LGBT Network op tot proactieve participatie tijdens de Olympische Spelen in Sochi:

“De Olympische Spelen zijn een unieke en krachtige gelegenheid voor individuen, organisaties, diplomaten, en overheden om gezamenlijk, in lijn met de Olympische idealen, hun stem te laten horen over de ideeën over mensenrechten, gelijkheid en rechtvaardigheid, ongeacht seksuele oriëntatie of genderidentiteit.”

Het Russian LGBT Netwerk is niet voor een boycot:

“We geloven dat oproepen om de Sochi te boycotten het krachtige potentieel van de Spelen omzetten in een veel minder sterk symbolisch gebaar. Het ontneemt mensen van over de hele wereld de kans om zich uit te spreken in solidariteit met LHBT’s in Rusland en hun familie en vrienden en hun ongenoegen met de slechte mensenrechtensituatie in dit land te uiten.” 

Het Netwerk wijst erop dat de (voorstellen tot) boycots van de Olympische Spelen in het verleden vaak niet zo effectief waren in het in gang zetten van positieve verandering, terwijl de beelden van acties die zichtbaar aandacht vroegen voor mensenrechtenschendingen tijdens de Spelen, zoals de beroemde ‘human rights salute’ van Tommie Smith in 1968, de wereld rondgingen.

COC heeft zeer nauw contact met Russische activisten. Uit deze gesprekken blijkt dat niet elke goedbedoelde of ludieke actie daadwerkelijk een positief effect heeft. Sommige protesten of initiatieven uit het buitenland leiden binnen Rusland juist tot een verslechtering van de situatie. De anti-homowetgeving heeft onder de Russische bevolking het beeld bevestigd dat LHBT’s geen volwaardige burgers van de Russische maatschappij zijn omdat hun levensstijl niet binnen de ‘traditionele waarden’ van Rusland zou passen. De Russische LHBT-beweging roept op tot constructieve acties die gericht zijn op de boodschap dat LHBT’s wel degelijk deel uitmaken van de Russische cultuur en samenleving, en dat zij net als anderen recht hebben op vrije meningsuiting, op het stichten van een gezin, op veiligheid, en alle andere mensenrechten.

CHECKLIST

Goedbedoelde initiatieven kunnen in zo’n precaire situatie soms schade aanrichten. Om dat te vermijden, is op basis van de adviezen van de Russische LHBT-activisten de volgende checklist voor acties samengesteld (die we zelf ook hanteren):

1. Vraag je af wat je wil bereiken met je protest, en wat je actie voor gevolgen kan hebben binnen Rusland zelf. Als een gemiddelde Rus een foto van jouw actie onder ogen zal krijgen, zal zijn sympathie voor LHBT’s dan toe- of afnemen? Acties die wij in Nederland als sterk, duidelijk of gedurfd ervaren, kunnen soms in het land zelf de homohaat en het geweld tegen LHBT’s aanwakkeren.
2. Voor wie of tegen wie is je actie gericht? Acties tegen Rusland als geheel kunnen het beeld versterken dat homoseksualiteit iets on-Russisch is, waardoor LHBT’s in Rusland nog verder gemarginaliseerd worden. Dit leidt tot meer geweld. Een oproep tot boycot van Russische bedrijven raakt ook de arbeiders van die bedrijven. Die zullen daardoor niet positiever over LHBT’s gaan denken. 
3. Namens wie spreek je? Als je het hebt over de rechten en behoeften van Russische LHBT’s, zorg er dan voor dat je met hen hebt afgestemd of bij hen hebt geïnformeerd naar wat volgens hen wenselijk of effectief is.

[Bron: COC NL – Foto Poetin Actie: Sander Groen]