Terug naar overzicht
In de Russische autonome republiek Tsjetsjenië worden op grote schaal mensen vervolgd vanwege hun seksuele gerichtheid. Dat wordt gemeld door de onafhankelijke krant Novaja Gazeta en bevestigd door Human Rights Watch. COC Nederland heeft hierover contact met Russische LHBTI-organisaties en voert in samenspraak met hen overleg met ons ministerie van Buitenlandse Zaken over een gecoördineerde reactie in EU-verband (inmiddels gebeurd).
In Tsjetsjenië zijn vanaf begin dit jaar minstens honderd mensen zonder reden opgepakt en drie mensen zouden om het leven zijn gebracht. Mensen worden vastgehouden in wat Human Rights Watch ‘informele gevangenissen’ (zie foto hierboven uit Novaja Gazeta) noemt – vaak voormalige kazernes, die gebruikt worden om mensen wederrechtelijk zonder vorm van proces op te sluiten. Hier worden de opgepakte mannen gemarteld met elektroshock, in elkaar geslagen en gedwongen namen en gegevens van andere homo- en biseksuele mannen te overhandigen.
Het Russian LGBT Network bevestigt deze berichten op grond van getuigenissen van slachtoffers, familie en vrienden van de slachtoffers, en journalisten. Het Network heeft een 24-uurs vertrouwelijke hotline opgezet waar getuigen en slachtoffers zich kunnen melden met meer informatie en om zo snel mogelijk in veiligheid gebracht te kunnen worden.
Doneer nu!
COC Nederland onderhoudt over de vervolging in Tsjetsjenië nauw contact met het Russian LGBT Network. Met deze activisten uit de regio overlegt het COC momenteel over de acties die nodig zijn vanuit de Nederlandse LHBTI-gemeenschap. Daarvoor informeren we je zo snel mogelijk op deze website en via onze Facebookpagina en Twitter.
Wat nu wel hard nodig is, is financiële steun voor het in veiligheid brengen van met vervolging bedreigde Tsjetsjeense LHBTI’s. Russian LGBT Network helpt LHBTI’s uit Tsjetsjenië te vluchten en biedt hen veilig onderdak. Hun fondsen daarvoor zijn echter nauwelijks toereikend, dus hierbij onze oproep om Russian LGBT Network bij dit levensreddend werk financieel ondersteunen met een bijdrage op:
IBAN: NL84 ABNA 05188 61 457 t.n.v. COC Nederland
o.v.v. ACTIE TSJETSJENIË
Wij zorgen dat de gelden bij Russian LGBT Network terechtkomen.
Ook roept Russian LGBT Netword mensen op om de Tsjetsjenië-petitie van Amnesty International te ondertekenen. Amnesty roept daarin de Russische autoreiten op de verontrustende berichten te onderzoeken van het ontvoeren, martelen en vermoorden van mensen vanwege hun seksuele oriëntatie. Ook vraagt Amnesty stappen te ondernemen om LHBTI’s in Tsjetsjenië te beschermen.
Russian LGBT Network probeert verder op allerlei manieren informatie uit Tsjetsenië te krijgen en mensen in veiligheid te brengen. Mede namens hen roept het COC daarom een ieder met directe betrouwbare informatie in de regio of betrouwbare informatie over de situatie in dat gebied op zich te melden via telnr. 020-6234596 of [email protected].
‘Die mensen bestaan niet’
De afschuwelijke feiten die in Novaja Gazeta worden genoemd, worden op schandelijke wijze ontkend door de Tsjetsjeense autoriteiten. Volgens Alvi Karimov, de woordvoerder van president Ramzan Kadyrov, staan er in het artikel in Novaja Gazeta enkel leugens en is het ‘desinformatie om Tsjetsjenië zwart te maken’. Tegen persbureau Tass liet hij weten dat er van vervolging van homo/biseksuelen helemaal geen sprake kan zijn, want ‘die mensen bestaan niet in onze republiek’.
Maar mochten ‘die mensen’ wel bestaan, dan mag je ze best opsluiten en vermoorden, zegt Kheda Saratov, het hoofd van de Tsjetsjeense Mensenrechtenraad. Ze laat weten geen klachten over het opsluiten en doden van homo- of biseksuelen gekregen te hebben. Dat is overigens niet verbazingwekkend, want ze heeft ook gezegd dat ze zulke klachten ook niet in overweging zou nemen. Volgens Saratov is homoseksualiteit namelijk ‘erger dan oorlog’. “Dit is een kwaad dat iedere Tsjetsjeen zal bestrijden”, vindt Saratov.
Namens de Russische centrale overheid heeft ook Kremlin-woordvoerder Dimitri Peskov op het Novaya Gazeta-artikel gereageerd. Peskov zegt het artikel te kennen, maar of de genoemde feiten kloppen weet hij niet. “Dit is een kwestie voor de locale autoriteiten – dit is niet de Kremlin-agenda”, zegt Peskov. Ondanks de reactie van Karimov en Saratov raadt Peskov mensen aan ‘gebruik te maken van hun rechten’ en klachten in te dienen bij de lokale autoriteiten. Op de vraag of er in Tsjetsjenië homoseksuelen leven, zegt Peskov dat hij die vraag niet kan beantwoorden, omdat hij geen ‘grote deskundige is op het terrein van homoseksuele gerichtheid’…
‘Klimaat van angst’
Human Rights Watch (HRW) heeft inmiddels in een persverklaring laten weten dat het Novaja Gazeta-artikel overeenstemt met informatie uit betrouwbare bronnen die de mensenrechtenorganisatie sinds enige tijd zelf uit Tsjetsjenië krijgt. Op grond van die informatie gaat HRW er vanuit dat minstens drie mannen om het leven zijn gekomen. Volgens HRW heerst er onder LHBT’s een ‘klimaat van angst’, vandaar dat een HRW-woordvoerder kritiek uit op de reactie van Kremlin-woordvoerder Peskov en de top van de Russische politiek oproept om de vervolging te veroordelen en de slachtoffers veiligheid en gerechtigheid te bieden.
Russian LGBT Network vraagt om internationale veroordeling van de mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië. Het COC heeft daarover intensief contact met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat heeft inmiddels geleid tot een scherpe veroordeling van de EU. EU-buitenlandvertegenwoordiger Federica Mogherini heeft opgeroepen tot een diepgaand onderzoek en strafrechtelijke vervolging van de daders. Ook de Verenigde Staten heeft ‘grote zorg’ uitgesproken over de situatie in Tsjetsjenië en de vervolging op grond van iemands seksuele gerichtheid veroordeeld.
Tsjetsjenië
Tsjetsjenië is een autonome republiek binnen de Russische Federatie gelegen in de Noordelijke Kaukasus met iets meer dan een miljoen inwoners. Sinds 2007 wordt de deelrepubliek met ijzeren hand geregeerd door waarnemend president Ramzan Kadyrov, die als een trouwe bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin geldt, maar ook nadrukkelijk zijn eigen koers uitzet.
Centraal in de Tsjetsjeense samenleving staat de clanstructuur. Het volk is tot de dag van vandaag opgedeeld in onafhankelijke clans, stammen en families, die aan een traditionele (en patriarchale) visie op seksualiteit, huwelijk en gezin vasthouden. Het hooghouden van de familie-eer speelt daarbij een belangrijke rol en dat betekent dat LHBTI’s veelvuldig slachtoffer worden van eer-gerelateerd geweld.
De meeste Tsjetsjenen zijn moslims, maar er zijn ook veel aanhangers van de Russisch-Orthodoxe Kerk en ongelovigen. Tsjetsjeense moslims zijn van oudsher voornamelijk aanhangers van het mystieke soefisme, vermengd met elementen uit hun natuurgodsdienst, maar de laatste jaren stijgt onder jongeren het aantal aanhangers van het meer fundamentalistische wahabisme.
[Bronnen: COC NL, Novaja Gazeta, Russian LGBT Network, ILGA-Europe, HRW]
Het COC vecht voor LHBT-rechten. Vecht mee!