Terug naar overzicht
De Gay Pride was een onderdeel van het meerdaagse festival ‘Cultuur voor Verdraagzaamheid’ ter viering van de toetreding van Polen tot de Europese Unie. KPH had tijdens de voorbereidingen al problemen met het stadsbestuur van Krakow en met tal van behoudende organisaties die een verbod van het festival eisten. COC Nederland schreef daarover een brief aan de Poolse premier en bekijkt in overleg met KPH welke steun nu gegeven kan worden.
Ooggetuigenverslag van een KPH-bestuurder.
‘Gedurende het festival ‘Cultuur voor Verdraagzaamheid’, van 5 tot 9 mei in Krakow, was er op 7 mei een demonstratie gepland om op te komen voor de gelijkberechtiging van homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, biseksuelen en transgenders in Polen. Van de vele onderdelen die gepland waren voor het festival was vooral deze demonstratie van het begin controversieel. We dachten daarom dat er niet meer dan rond de 300 deelnemers zouden komen, omdat mensen bang zouden zijn te komen nadat er zoveel ophef in de media geweest was over de Gay Pride. In plaatst daarvan was er echter een stoet van 1500 deelnemers – zingend over verdraagzaamheid, gelijkberechtiging, democratie en vrijheid van meningsuiting.
We hadden besloten geen parade te organiseren, maar een eenvoudige mars door de stad, een demonstratie die uiting zou geven aan de steun voor de gelijkberechtiging van homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, biseksuelen en transgenders. Geen ‘dressing up’, geen platforms met vlammende betogen. Onder ons waren een paar politici en veel mensen die solidair zijn met seksuele minderheden, maar daar zelf niet toe behoren. Prachtig, die steun. Toen dacht ik nog dat deze demonstratie één van de mooiste zou worden waar ik ooit aan deelgenomen heb.
De politie leek zich goed voorbereid te hebben om rellen te voorkomen. Ze veranderden de route van onze demonstratie tijdens de mars, omdat de Pan-Poolse Jeugdorganisatie een deel van de geplande route geblokkeerd bleek te hebben. We maakten een draai naar een erg nauwe straat en daar gebeurde iets verbazingwekkends. Het woord verdraagzaamheid leek voor eeuwig als een echo in het straatje te blijven hangen, alsof de huizen wilden zeggen dat ze ook voorstanders van verdraagzaamheid waren.
Daarna moesten we opnieuw onze route verleggen en kwamen we uit op een plein. Daar stonden we plotseling recht tegenover de mensen van de illegale tegendemonstratie. De politie stond tussen ons en deze groep van zo’n 200 tegenstanders. De politie verhinderde fysiek contact tussen beide groepen, maar kon niet voorkomen dat we bekogeld werden met eieren. Toen die op waren, begonnen ze met het gooien van stenen en later ook flessen. Wij reageerden kalm en gelaten, we wilden niet dat iemand zich zou laten provoceren tot tegenacties – we zongen vredesliedjes en gooiden bloemen terug naar onze tegenstanders. Die, vooral jonge mensen (niet enkel jongens), werden steeds agressiever en de politie wist niet goed wat te doen. Wij konden geen kant meer op en alles wat we wilden was zo snel mogelijk terug naar huis. Mensen werden bang.
Uiteindelijk nam de politie de beslissing onze demonstranten geleidelijk aan het plein te laten verlaten via het nabijgelegen park – de enige uitweg. Onze demonstranten in kleine groepjes die weg op te sturen, was waarschijnlijk de slechtste beslissing die genomen had kunnen worden. Terwijl wij naar het park liepen richting het oude stadsplein, kwamen alle skinheads en neo-nazi’s achter ons aan gerend. We stormde het plein op en probeerden daar een veilig heenkomen te vinden, maar de restauranthouders weigerden ons binnen te laten.
Dus hebben we ons verspreid tussen de mensen die al op het plein waren in afwachting van wat er verder nog zou komen. Hulpeloos en verschrikkelijk bang. Twee minuten later was ook de politie op het plein en toen begonnen de vechtpartijen. Glazen en flessen van de tafels bij de restaurants vlogen door de lucht richting de agenten en ieder ander op het plein. Toeristen vroegen zich verwart af wat er aan de hand was. Moeders met kinderen probeerden wanhopig het plein te ontvluchten. Toen begon de politie in de lucht te schieten om de situatie weer onder controle te krijgen. Met dat geluid van pistoolschoten in de lucht vroegen we ons luidkeels af: in welk land leven we eigenlijk?
De gevechten tussen hooligans en de politie hebben de hele avond geduurd. 200 van de meest agressieve jongeren zijn gearresteerd. Twee mensen moesten worden opgenomen in het ziekenhuis, waarvan er één met brandwonden in zijn gezicht, omdat één van de neo-nazi’s een zak met zuur in de menigte gooide. Vreselijk, werkelijk verschrikkelijk.
Het meest weerzinwekkend is echter het feit dat de jeugdige agressors aangemoedigd en gecoördineerd werden door plaatselijke politici. We zijn dan ook bezig met een aanklacht tegen hen.
Het festival ‘Cultuur voor Verdraagzaamheid’ eindigd vanavond met een rockconcert. Hopelijk zal dat concert, ondanks de dreigementen, rustig verlopen. De Gay Pride-demonstratie is een historische mars geworden voor ons. We realiseren ons nu dat het onmogelijk is met onze tegenstanders te praten. Klaarblijkelijk is het gooien met stenen en het uitlokken van vechtpartijen hun enige vorm van communicatie met ons. Maar wij gaan door om op onze manier te vechten voor onze gelijke rechten!’
Tot zover de vertaling van het ooggetuigenverslag van de KPH-bestuurder.
De Gay Pride-demonstratie op 7 mei zou het hoogtepunt moeten worden van een meerdaags festival ter viering van de toetreding van Polen tot de Europese Unie onder de titel Cultuur voor Verdraagzaamheid. Vooraf hadden tal van behoudende organisaties in Krakow al een verbod op het festival gevraagd aan het stadsbestuur, dat zelf ook op tal van manieren geprobeerd heeft de organisatoren dwars te bomen. Op verzoek van KPH en de Intergroup on Gay and Lesbian Rights in het Europees Parlement heeft COC Nederland daarover een brief gestuurd aan de nieuwe Poolse premier Marek Belka. Daarin drong het COC aan op maatregelen van de premier om er voor te zorgen dat het festival in goede orde zal kunnen verlopen zonder tegenwerking van de locale autoriteiten. Momenteel wordt bekeken op welke wijze het COC en de andere Europese homo-organisaties KPH kunnen bijstaan.