Senaat Californië voor 'homohuwelijk'

Voor het eerst hebben parlementariërs in een Amerikaanse staat ingestemd met de openstelling van het burgelijk huwelijk voor paren van gelijk geslacht.

De Senaat van het Californische parlement in Sacramento, de hoofdstad van deze Amerikaanse staat, stemde donderdag 1 september jl. met 21 tegen 15 stemmen voor de ‘Religious Freedom and Civil Marriage Protection Act’. Deze wet maakt gelijkberechtiging voor partners van gelijk geslacht in de huwelijkswetgeving mogelijk. De wet verplicht lokale ambtenaren een huwelijksakte af te geven aan paren van gelijk geslacht, maar verplicht ambtenaren met gewetensbezwaren niet zelf zo’n huwelijk te voltrekken. Enkele maanden geleden werd het voorstel nog verworpen door de Senaat, maar daar is men nu dus op teruggekomen.

De Senaat schrapte met deze stemming feitelijk de wettelijke bepaling dat een huwelijk in Californië slechts tussen een man en een vrouw gesloten kan worden. Die bepaling was in 1977 in de Californische wetgeving opgenomen.

De meerderheid voor het voorstel is groter dan kenners vooraf ingeschat hadden. De voorstemmers waren allemaal Democraten. De 14 Republikeinse senatoren stemde, samen met één Democraat, allemaal tegen.

Het wetsvoorstel zal nu in het Californische Huis van Afgevaardigden in stemming komen. Een eerder voorstel haalde het daar in juni van dit jaar net niet, omdat toen ook een groot deel van de Democraten tegenstemden. De algemene verwachting is dat het voorstel nu wel zal worden aangenomen. Democratisch afgevaardigde Mark Leno, initiatiefnemer van dit wetsvoorstel en één van de zes openlijk homoseksuele leden in het Californische parlement, is hoopvol dat het voorstel snel aangenomen zal worden om daarna ter ondertekening naar de Californische gouverneur gestuurd te worden.

Na de stemming in juni in het Huis van Afgevaardigden leek wetgeving om het ‘homohuwelijk’ mogelijk te maken op een dood spoor aangeland te zijn. Totdat Leno het initiatief nam om een amendement toe te voegen aan een wetsvoorstel dat al op de rol stond in de Senaat. Het is dit voorstel dat nu is aangenomen.

Na de nog komende stemming in het Huis is Arnold Schwarzenegger, de gouverneur van Californië, aan de beurt die met zijn handtekening de wet moet bekrachtigen. Gourverneur Schwarzenegger, een Republikein, heeft in de afgelopen periode nooit een ondubbelzinnig standpunt voor of tegen het ‘homohuwelijk’ ingenomen, dus het blijft nog even spannend. Pas als Schwarzenegger instemt met de wet, kunnen Californische homoseksuele mannen en lesbische vrouwen hun huwelijksdag gaan plannen.

Mocht Schwarzenegger dat doen, dan wordt Californë na Massachussetts de tweede Amerikaanse staat waar paren van gelijk geslacht kunnen trouwen.

Schwarzenegger, een Republikein, is overigens wel een verklaard voorstander van samenlevingscontracten voor homo- en lesboparen. Sinds hij gouverneur is, heeft hij in het algemeen steun gegeven aan voorstellen die de positie en burgerrechten van homomseksuelen verbeteren. Afgelopen jaar heeft hij bijvoorbeeeld een wet getekend die ziektekostenverzekeraars verplicht homo- en lesboparen dezelfde financiële voordelen te geven als aan getrouwde heteroparen. Hij stond ook de verkoop van schone naalden toe om de verstreiding van het hiv-virus te helpen tegen gaan en stemde in met een uitbreiding van de Californische ‘hate crimes’-wetgeving waardoor ook transgenders daaronder komen te vallen en bescherming krijgen.

Democratisch senator Jackie Speier noemde de beweging voor de openstelling van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht ‘de belangrijkste campagne voor burgerrechten van onze generatie’. In aansluiting daarop stelden verscheidene senatoren de strijd om het ‘homohuwelijk’ ook gelijk met andere campagnes voor burgerrechten. Naar hun oordeel zijn de argumenten van de tegenstanders van het ‘homohuwelijk’vergelijkbaar met de bezwaren die ooit geuit zijn tegen de afschaffing van de slavernij of het toestaan van interraciale huwelijken. Democratisch senator Liz Figuera zei na de stemming: ‘Gelijkberechtiging is gelijkberechtiging, punt uit. Als ik na deze wetgevingsperiode de Senaat verlaat, wil ik mijn kleinkinderen kunnen zeggen dat ik opgekomen ben voor de waardigheid en de gelijke rechten voor allen.’

Republikeins senator Dennis Hollingsworth vond echter dat het traditionele huwelijk beschermt had moeten worden, omdat dit huwelijk een onderdeel is van de waarden en instituties die de samenleving gemaakt hebben en bij elkaar houden. ‘Een hogere macht verzet zich tegen dit voorstel’, zo vatte hij zijn tegenstem samen. Democratisch senator Debra Bowen merkte daarbij op dat een aantal kerken de wetgeving wel ondersteunt heeft en zei daarbij: ‘Ik denk dat over deze kwestie niemand zou moeten claimen God aan zijn zijde te hebben.’

Woordvoerders van de Amerikaanse homobeweging noemde de stemming in de Californische Senaat historisch en van groot belang voor de stemming in de rest van de Verenigde Staten. Maanden intensief lobbyen door Equality California is nu bekroond geworden, zo liet hun woordvoerder Geoffrey Kors weten. ‘Vandaag is een onvergetelijke dag in de geschiedenis van Californië, getekend door de moed van de wetgever en de kracht van onze democratie. De Senaat van de grootste staat van ons land heeft een moedige stap gezet in de richting van gelijke rechten en respect voor alle gezinnen door nu te stemmen tegen discriminatie van tienduizenden paren van gelijk geslacht en hun kinderen.’ Seth Kilbourn, de directeur van Human Rights Campaign Marriage Proposal in New York, oordeeld dat deze wet Californische gezinnen meer veiligheid en zekerheid biedt. ‘Het feit dat over deze toch controversiële kwestie relatief snel gedebateerd en gestemd is in de Californische Senaat betekent dat de tijd rijp is om tot wetgeving te komen. Het momentum is aan
de kant van de voorstanders.’

De kwestie over het ‘homohuwelijk’ woedt daarnaast overigens ook nog steeds in de rechtszalen van de staat Californië. In maart oordeelde een rechter in San Francisco dat de weigering van het huwelijk aan homoseksuele en lesbische paren in strijd is met de Grondwet van Californië. Een uitspraak waartegen Bill Lockmeyer, de Californische minister van Justitie, in hoger beroep gegaan is. Zowel Lockmeyer als The National Center for Lesbian Rights en Legal Lamba hebben petities ingediend bij het Californische Hooggerechtshof om deze zaak onmiddellijk in behandeling te nemen om daarmee vertragingen door behandeling bij lagere rechters tegen te gaan. Het Hooggerechtshog heeft inmiddels laten weten daarop niet te zullen ingaan.

Gevolg daarvan is dat een uitspraak van het Hooggerechtshof niet te verwachten is voor het referendum waarvoor de ‘Voters’ Right to Protect Marriage Intiative’ nu handtekeningen inzamelen. Zij vragen daarin een amendement op de Californische Grondwet met een verbod op het huwelijk voor partners van gelijk geslacht. Dit referendum zou tijdens al geplande verkiezingen in 2006 gehouden moeten worden.

En dat sluit weer aan bij de voorkeur van Schwarzenegger. De gouverneur heeft duidelijk laten blijken dat hij graag ziet dat de politiek en maatschappelijk controversiële kwestie rond het ‘homohuwelijk’ opgelost wordt door een rechterlijke uitspraak of door een referendum. Dat voorkomt immers dat hij zelf kleur moet bekennen…

(Bronnen: ANP, Associated Press, The Advocate, Washington Blade,365gay.com)