'Kattenaids' kan leiden tot HIV-vaccin

Onderzoeker Janet Yamamoto heeft jarenlang gewerkt aan een vaccin tegen FIV, een virus dat ongeveer drie procent van alle huiskatten in de Verenigde Staten treft en sterk op aids lijkt. FIV is van dezelfde familie als HIV.

FIV vs. HIV

Yamamoto heeft een vaccinatiestrategie ontwikkeld die nogal verschilt van de methoden die normaal worden getest op mensen. Ze vaccineert de katten met cellen die geïnfecteerd zijn met een inactieve versie van FIV.

De vaccinatie veroorzaakt geen infectie, maar zorgt er wel voor dat delen van de virussen zichtbaar worden: de zogenaamde epitopen. Hierdoor wordt de immuniteit veroorzaakt waar onderzoekers naar zoeken. Op het moment namelijk dat de epitopen zichtbaar worden, kan een kattenlichaampje namelijk CD8-cellen aanmaken en dat zijn de cellen die met FIV-geïnfecteerde cellen kunnen doden.

Hele besmette cellen geschikt

De HIV-vaccins die tot nu toe waren ontwikkeld bevatten maar een deeltje van de celkern van

HIV

. Dat gebeurt zo omdat men bang is dat er een infectie ontstaat als het hele virus zou worden gebruikt. Dit is een paar keer gebeurd bij experimentele vaccins voor andere ziekten en dat is ook de reden waarom de meeste vaccins zijn gemaakt van dode virussen.

Yamamoto ontdekte bij haar onderzoek bij katten dat, als ze een vaccin probeerde met slechts delen van het virus, er ook maar een kleine reactie van het lichaam kwam: lang niet genoeg om immuniteit voor FIV bij katten te creëren. Alleen een cel die geïnfecteerd raakte met het hele virus zorgde voor resistentie.

Wat bij katten kan…

Het interessante van het onderzoek van Yamamoto is dat ze ook heeft aangetoond dat het vaccin werkt met inactieve HIV-virussen. Van de achttien katten die ze heeft gevaccineerd met inactieve HIV-virussen, werden er veertien (78%) resistent tegen FIV. Het werkt een stuk beter dan een vaccin dat is gemaakt van delen van FIV, waar maar 50% van de katten resistent van werden.

Het roept de interessante mogelijkheid op dat het ook de andere kant op zou kunnen werken. Cellen die geïnfecteerd zijn met FIV kunnen misschien ook wel resistentie tegen HIV bij mensen creëren. En omdat FIV geen ziekten bij mensen veroorzaakt is het ook veilig. Yamamoto: ‘Als we het aan de praat krijgen bij katten, zou het ook wel kunnen werken bij mensen.’