Terug naar overzicht
Mayssam Tamim, coordinator van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) zei afgelopen week te hopen dat het lesprogramma voor tieners dat in de Saoedische hoofdstad Riaad gegeven is de eerste van een serie van dit soort lessen op scholen in het hele land zal zijn.
Hiv-infecties zijn nog altijd laag in Saoedi-Arabië vergeleken bij veel andere landen. Deskundigen zijn echter van mening dat de religieus geïnspireerde terughoudendheid in het land om over seks buiten het huwelijk te spreken er toe zal leiden dat de verspreiding van het hiv-virus niet gestopt zal kunnen worden.
Er zijn geen officiële cijfers over het aantal hiv-besmettingen in Saoedi-Arabië. ‘We zijn de regio met het laagste aantal seropositieven , maar het aantal stijgt snel, want de laatste tijd worden veel nieuwe besmettingen gemeld’, zegt Tamim. ‘Het lage aantal seropositieven kan de inwoners van Saoedi-Arabië een verraderlijk gevoel van veiligheid geven met alle gevolgen van dien. We willen nu eenmaal graag aannemen dat mensen zich aan de religieuze geboden houden en geen verboden seksuele relaties hebben’, zegt ze: ‘Maar daarmee houden we onszelf ook voor de gek’.
De officiële cijfers van de Saoedische overheid laten zien dat er tot eind juni van dit jaar 989 mensen met aids bekend waren en 1.181 seropositieven geregistreerd staan. Deze cijfers zijn inclusief buitenlanders, die een derde van de Saoedische bevolking uitmaken en die snel en geruisloos het land uitgezet worden als ze seropositief blijken te zijn. Saoedische seropositieven en aidspatienten krijgen gratis antiretrovirale therapie en verdere medische verzorging.
Het lesprogramma dat afgelopen wek gegeven werd aan 25 tieners is er op gericht het gesprek over hiv en aids te bevorderen. De deelnemende jongeren kregen tijdens de les willekeurig een positief of negatief resultaat van een bloedtest uitgereikt. Daarmee werden ze gestimuleerd om vanuit een bepaalde eigen positie van gedachten te wisselen over discriminatie van seropositieven en aidspatiënten en het belang dit tegen te gaan. ‘Het lesprogramma gaat niet in op meer gevoelige onderwerpen, maar het geeft wel een aanzet voor de leerlingen om zich daarover vragen te stellen’, zegt Tamim.
Er zijn al lessen gepland op een aantal privéscholen om verder te experimenteren met het programma. Daarna zal overleg gevoerd worden met de Saoedische regering om te kijken of het lesprogramma ook gegeven kan worden op de staatsscholen. ‘We willen graag samenwerken met de Saoedische regering om te zien of dat mogelijk is’, zegt Tamim.
Maar zelfs dit bescheiden lesprogramma kan in de ogen van veel Saoedi’s al te ver gaan. ‘Er waren in deze klas al leerlingen die me vertelden dat ze absoluut niet aan hun ouders zouden kunnen vertellen waar het in de les over gegaan was’.
Officiële publicaties in het Saoedische Koninkrijk versterken bovendien het gevoel dat aids vooral een dreiging van buitenaf is. In een aidsvoorlichtingsfolder van het ministerie van Volksgezondheid die eerder dit jaar werd uitgegeven, wordt bijvoorbeeld een tweeslachtige boodschap gegeven. Er wordt gewaarschuwd tegen de gevaren van onveilig vrijen, maar tegelijkertijd wordt er ter geruststelling gemeld dat ‘onze gemeenschap immuun blijkt te zijn voor de gevaren van aids door de kracht van ons geloof en de waarden en normen die daaruit voortkomen’.
Verder worden ook met regelmaat rapporten en studies gepubliceerd waaruit blijkt dat veel meer buitenlanders hiv-besmettingen oplopen dan de inheemse bevolking. Wat daar echter niet bij verteld wordt, is dat het aantal hiv-besmettingen onder de eigen bevolking niet werkelijk bekend is en dat buitenlanders veel vaker gedwongen bloedtesten moeten ondergaan, waardoor die cijfers wel bekend zijn.
Inspecteurs van de Volksgezondheid geven in bedekte termen echter wel waarschuwingen af aan de Saoedische bevolking. Wat duidelijk nodig is, is een aidspreventiestrategie die aansluit bij de leer van de Islam en de waarden en normen van de Saoedische bevolking.
En daar is alle reden voor, want alle deskundigen weten dat het aantal hiv-besmettingen onder de vooral jonge Saoedische bevolking stijgt en dat er dus iets gedaan moet worden om een explosie van het aantal seropositieven en aidspatienten te voorkomen.