Terug naar overzicht
Toen de ziekte aids zich begon te manifesteren, realiseerde Veenker zich als een van de eerste mensen in Nederland wat een impact deze ziekte zou kunnen hebben op de positie van minderheidsgroepen die getroffen werden: homoseksuelen, prostituees, druggebruikers en mensen uit endemische gebieden.
Vanuit die bezorgdheid heeft hij zich vanaf die tijd (1984) met aanhoudende energie onbezoldigd ingezet in de aidsbestrijding. De positieve wijze waarop in Nederland, maar ook internationaal wordt omgegaan met hiv-geïnfecteerden, is mede te danken aan zijn inzet. Een voorbeeld hiervan vormt het Wereld Aids Congres van 1992 in Amsterdam. Het is dankzij Veenker’s inzet en tact dat dit het eerste Wereld Aids Congres werd waarop Non-Gouvernementele Organisaties (NGO’s) een gelijkwaardige rol kregen én ook dat er aparte bijeenkomsten voor hiv-infecteerde vrouwen werden gestart. Beide zaken zijn op alle daarop volgende internationale aidsconferenties gehandhaafd en inmiddels een goede traditie geworden.
De afgelopen jaren werkte Janherman Veenker als programmaleider bij STOP AIDS NOW!, wat voor hem het slot was van een lange geschiedenis als aidsactivist, bestuurder (algemeen secretaris van het landelijk COC 1976-1980), mentor en collega. In 1984, het jaar waarin het aidsvirus voor het eerst in Nederland werd ontdekt, nam hij plaats in de Bestuurscommissie Aids van het landelijk COC. Vanaf 1987 werd hij bestuurslid en secretaris van de Nationale Commissie Aids-Bestrijding, het adviesorgaan dat de overheid adviseerde over de ontwikkeling van Nederlands aidsbeleid. Vanaf 1993 tot 2002 was hij bestuurslid van het Aids Fonds. Tegelijkertijd vervulde hij een bestuursfunctie bij Mainline vanaf 1990 tot 2002.
Hij combineerde het bestuurswerk met zijn werk in de arbeidsvoorziening tot hij in april 2003 ging werken voor STOP AIDS NOW!. Op 21 juni 2003 ontving Janherman Veenker de Koninklijke onderscheiding in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn bijzondere verdienste op het terrein van de aidsbestrijding en de gelijkberechtiging van homoseksuele mannen en vrouwen.
Janherman Veenker, op 21 mei 1950 geboren in Groningen, is als minderjarige voor het eerst maatschappelijk actief geworden als vrijwilliger op het terrein van gelijkberechtiging van homoseksuelen. Hij mocht namelijk in 1967 als 17-jarige niet het COC van Groningen betreden vanwege artikel 248-bis. Veenker concludeerde dat het onrechtvaardig was dat jongeren met homoseksuele gevoelens daardoor geen mogelijkheid hadden om andere homoseksuele jongeren te ontmoeten en werd activist.
Sindsdien is hij zonder onderbreking, naast zijn dagelijkse werkzaamheden, maatschappelijk actief geweest op het terrein van emancipatie en gelijkberechtiging in brede zin. Allereerst streed hij voornamelijk voor gelijkberechtiging van homoseksuelen, maar later breidde zijn inzet zich uit naar de positie van allerlei (culturele) minderheden en tenslotte werd hij een dus van de pioniers als het gaat om aidspreventiewerk. Voor deze voorbeeldige inzet ontving Janherman Veenker begin jaren ’90 de erepenning van het COC.
Na zijn jarenlange inzet voor de strijd tegen aids in Nederland, maakte Janherman Veenker in 2003 de overstap naar STOP AIDS NOW!, een samenwerkingsverband van Aids Fonds, Hivos, Icco, Memisa (Cordaid) en Novib (Oxfam). STOP AIDS NOW! zet zich in voor het vergroten én verbeteren van de Nederlandse bijdrage aan de mondiale strijd tegen aids. De overstap naar de internationale aidsbestrijding was voor hem een logische stap. Daar heeft hij zijn grote ervaring en expertise op uitzonderlijke wijze kunnen inzetten voor mensen met hiv en aids in ontwikkelingslanden.
Bestuur en medewerkers van COC Nederland condoleren hierbij de nabestaanden en vrienden van Janherman Veenker. Zo vlak voor het 60-jarig bestaan van het COC verliezen we met zijn dood een prominent en visionair activist uit de zogenaamde tweede generatie – de generatie die na de generatie van mensen als Engelschman en Premsela de Nederlandse holebibeweging op cruciale momenten richting gegeven heeft.