‘De verlichtingsstrijd uit de tweede helft van de negentiende eeuw, de strijd tussen liberalen en christen-democraten, tussen rede en wetenschap versus religie en gevoel, lijkt zich te gaan herhalen’, aldus Van der Hoeven. Dat een deel van de huidige liberalen pleit voor ‘waardenvrij onderwijs’, kan de minister niet waarderen. ‘Bestaat er wel zoiets als een algemene waarheid? Seculier staat nog niet gelijk met neutraal’, waarschuwde Van der Hoeven.
De bewindsvrouw ging vooral in op de discussie over islamitische scholen. Dat islamitische ouders van artikel 23 van de Grondwet gebruik maken om eigen scholen te stichten, is voor de minister geen reden om de vrijheid van onderwijs aan banden te leggen. Wel vindt ze dat islamitische scholen in een schoolplan duidelijk moeten maken hoe zij aan integratie willen werken. ‘De inspectie zal er in de toekomst ook op toezien dat scholen integratie niet belemmeren’.
Maar artikel 23 op zich is geen belemmering om achterstands- en integratieproblemen aan te pakken, aldus Van der Hoeven. Bovendien vormen de islamitische scholen slechts een klein deel van het bijzonder onderwijs. ‘Ook als ze verboden worden, blijven er openbare en bijzondere scholen met 98 procent moslimpopulatie’.
Het zagen aan de poten van artikel 23 voert Van der Hoeven dan ook meer terug op de wens van de babyboom-generatie ‘om af te rekenen met de tijd van de verzuiling en de rol van religie in het publieke domein’. Dit ziet de minister vooral bij D66 en GroenLinks, maar ook bij delen van de VVD en PvdA. Van der Hoeven erkent dat integratieproblemen ook een rol spelen bij het bepleiten van afschaffing van artikel 23. ‘Maar incidenten worden dan al snel aangegrepen om het hele fundament ter discussie te stellen, wat natuurlijk onzin is’.
Mocht er echt iets mis zijn op bepaalde islamitische scholen, dan ligt volgens Van der Hoeven ingrijpen door justitie en inlichtingendiensten meer voor de hand dan het verbieden van bijzondere scholen. Bovendien sluit de minister niet uit dat wanneer de geldkraan dichtgaat, er geldstromen uit het buitenland zullen komen. ‘Met alle sluipende invloeden vandien. Dan is de remedie erger dan de kwaal’.