Het COC is geschokt door de uitkomst van het onderzoek ‘Geweld tegen homoseksuelen‘, uitgevoerd in opdracht van het Programma Politie en Wetenschap. Uit het onderzoek blijkt dat homoseksuelen en lesbische vrouwen zich de laatste jaren onveiliger zijn gaan voelen. ‘De tolerantie ten aanzien van homoseksualiteit gaat achteruit, vooral in grote steden’, aldus Frank van Dalen, voorzitter van COC Nederland.
Een samenvatting
van het onderzoek: dossier Veiligheid
Veertig procent van de homoseksuelen en lesbische vrouwen is zich de laatste jaren onveiliger gaan voelen. Een op de vijf homoseksuelen en lesbische vrouwen voelen zich soms (17%) of zelfs vaak (2%) onveilig als gevolg van hun homoseksuele geaardheid. Slechts eenderde van de ondervraagden geeft aan zich nooit onveilig te voelen vanwege de eigen seksuele geaardheid. Mensen voelen zich het meest onveilig in grote steden. Vooral Amsterdam wordt genoemd als een stad waar de veiligheid achteruit is gegaan. Eenderde van de homoseksuelen en lesbische vrouwen heeft zijn of haar gedrag aangepast om incidenten te voorkomen. Zij gaan zich minder opvallend gedragen zodat andere mensen hen op straat niet herkennen als homo of lesbisch. Zij mijden bepaalde locaties zoals buurten of uitgaansgelegenheden en lopen op bepaalde plaatsen niet meer hand in hand met hun partner. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Geweld tegen homoseksuelen’, uitgevoerd in opdracht van het Programma Politie en Wetenschap. Het is het eerste onderzoek dat de belevingswereld van homoseksuelen en lesbische vrouwen zo uitgebreid in beeld brengt. Voor het onderzoek werden 776 homoseksuelen en lesbische vrouwen geënquêteerd.
Frank van Dalen, voorzitter COC Nederland: ‘Het is stuitend te zien dat maar liefst eenderde van de homoseksuelen zijn of haar gedrag aanpast omdat ze bang zijn. Veiligheid is voor het COC een belangrijk thema, zeker als je ziet dat zoveel homoseksuelen en lesbische vrouwen zich de laatste jaren onveiliger zijn gaan voelen. Het COC vindt dat de lokale én landelijke overheid dit serieuzer moet nemen dan ze tot nu toe heeft gedaan. De overheid moet het voortouw nemen om een veilig klimaat te creëren op straat, maar ook op de werkvloer en op scholen. We leven blijkbaar in een land waar een deel van de bevolking zich onveilig voelt en zich niet vrij kan uiten. Voor een moderne samenleving is dat onacceptabel.’
Fysiek geweld en lichtere pesterijen
In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen fysiek geweld en lichtere pesterijen. Drie procent van de ondervraagden is ooit mishandeld vanwege zijn homoseksualiteit. Een veel grotere groep (55%) is wel eens uitgelachen of uitgescholden, en 17% wel eens gepest of getreiterd. Frank van Dalen: ‘Alleen als iemand in elkaar geslagen wordt, komt het in de krant, maar dit is natuurlijk maar het topje van de ijsberg. Intolerantie begint met uitlachen of naroepen. Juist de kleine pesterijen zijn intimiderend en werken als een sluipmoordenaar van angst. Bij ieder klein incident vragen veel homoseksuelen en lesbische vrouwen zich af of ze nu aan de beurt zijn om tot die drie procent te gaan horen. Alleen een sterke overheid die kleur bekent en stelling kiest kan het gevoel wegnemen dat veel homoseksuelen en lesbische vrouwen hebben, namelijk dat ze er alleen voor staan. Dat is de afgelopen jaren te weinig gebeurd’.
Dialoog met allochtonen
Bijna de helft (47%) van de incidenten wordt gepleegd door daders met een autochtoon uiterlijk. De andere helft (40%) door daders met een buitenlands uiterlijk. Het gaat dan veelal om Marokkanen of een gemengde groep Marokkanen en Turken. Frank van Dalen: ‘Homoseksualiteit stuit bij allochtonen op veel onbegrip. Het COC wil daarom met Marokkanen, Turken en Antillianen de dialoog aangaan om homoseksualiteit bespreekbaar te maken. Maar ook moeten opinieleiders binnen de allochtone gemeenschap verdraagzaamheid binnen de eigen gemeenschap uitdragen. Discriminatie moet worden bestreden en opvang voor allochtone homoseksuele jongeren moet worden verbeterd. Maar het COC wil nog breder dat de overheid het initiatief neemt voor een Masterplan Diversiteit, een pakket maatregelen voor de hele samenleving, waarmee een sfeer gecreëerd wordt waarin iedereen gevrijwaard wordt van pesterijen en treiterijen. Geen enkel ministerie kan zich hierbij aan haar rol en verantwoordelijkheid onttrekken. Scholen spelen hierbij een belangrijke rol.’
Voorlichting op scholen
Uit de diepte-interviews komt naar voren dat leerkrachten vaak te maken krijgen met pesterijen van leerlingen. Frank van Dalen: ‘Leerkrachten zijn minder open over hun homoseksualiteit dan tien jaar geleden. Ze worden te weinig gesteund door de schoolleiding. Het COC vindt daarom dat onderwijsminister Van der Hoeven het initiatief moet nemen om op alle scholen een homovriendelijk klimaat te realiseren. Voorlichting over homoseksualiteit moet onderdeel worden van de lessen over seksualiteit. Het COC ondersteunt de aanbeveling van de onderzoekers dat scholen en bedrijven een duidelijk beleid moeten voeren op het gebied van homoseksualiteit.’
Het COC ondersteunt ook de aanbeveling van de onderzoekers dat een verbetering in de politieregistratie van antihomoseksueel geweld nodig is. Omdat de feiten nog onvoldoende bekend zijn, is een jaarlijkse monitor en onderzoek naar de tolerantie ten aanzien van homoseksualiteit onder jongeren nodig. Dit is een voorwaarde voor een betere behandeling van meldingen door de politie.
Noot voor de redactie / niet voor publicatie
– Een samenvatting van het rapport is te vinden in het dossier Veiligheid
– Reactie van Frank van Dalen op het RozeRijk(internetfilmpje)
– Meer informatie: Anne van Voorthuizen, persvoorlichter COC Nederland, 020-6234596 of 06-13451597