Homoseksuele en lesbische verzetstrijders werden echter decennialang ‘vergeten’ in de collectieve herinnering. Het paste niet in de nationale beeldvorming om homoseksuelen een ereplaats te geven als verzetsstrijders.
Ook in de naoorlogse samenleving hadden zij een marginale positie. Door hun positie in de vooroorlogse samenleving waren homoseksuele mannen en vrouwen gewend aan het leiden van een dubbelleven om hun homoseksualiteit verborgen te houden. Daardoor gingen de geheimhouding en illegaliteit van de verzetsacties hun relatief gemakkelijk af.
Biografieën
Het nieuwe boek
Het begint met nee zeggen
bevat biografieën van homoseksuele en lesbische verzetstrijders.
Juist in het kunstenaarsverzet bevonden zich veel homoseksuele vrouwen en mannen. Zo leidde de homoseksuele schilder en schrijver Willem Arondéus de bekende aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister in 1943, waarvoor hij ter dood veroordeeld werd.
De lesbische celliste en dirigente Frieda Belinfante was een voortrekker in het kunstenaarsverzet. Het vriendinnenpaar Ru Paré en Do Versteegh redde meer dan vijftig joodse kinderen het leven.
Danser en dichter Karel Pekelharing werd gefusilleerd na een mislukte bevrijdingsactie van gevangen verzetsmensen.
Verder bevat het boek portretten van de schrijver Jef Last, van de Groningse tabaks-fabrikant Willy Niemeijer, omgekomen in Neuengamme, van de Duitse verzetsgroep in Nederland rondom Castrum Peregrini, en van het anti-Duitse verzet binnen de Nederlandse homobeweging.
Boekpresentatie en tentoonstelling Westerbork
Het eerste exemplaar van ‘Het begint met nee zeggen’ wordt aangeboden op vrijdag 21 april a.s. om 14.30 uur in Herinneringscentrum Kamp Westerbork te Hooghalen.
Tevens wordt dan de expositie ‘Wie kan ik nog vertrouwen? – Homoseksueel in nazi-Duitsland en bezet Nederland’ geopend. De tentoonstelling werd samengesteld door Klaus Müller en is een initiatief van het Internationaal Homo/Lesbisch Informatie-centrum en Archief (IHLIA). Boek en tentoonstelling werden gefinancierd door het Ministerie van VWS met de Rechtsherstelgelden Homoseksuelen WO II.
Eind 2005 verscheen bij Schorer Boeken
Doodgeslagen, doodgezwegen
– Vervolging van homoseksuelen door het nazi-regime 1933-1945′, onder redactie van Klaus Müller (ISBN 90 7334 127 2, € 22,50). Samen met ‘Het begint met nee zeggen’ vormen zij het achtergrondverhaal bij de tentoonstelling ‘Wie kan ik nog vertrouwen?’
Over de redacteuren
Dr.
Klaus Müller
(1959) is museumconsultant, filmmaker en publicist en werkt voor diverse culturele instellingen, onder meer voor het United States Holocaust Memorial Museum te Washington DC. Hij maakte er onder meer een tentoonstelling over Anne Frank en is redacteur van een boek over de vervolging van homoseksuelen door het nazi-regime 1933-1945.
Dr.
Judith Schuyf
(1951) is senior adviseur bij het Kenniscentrum Lesbisch en Homo-emancipatie-beleid. Zij werkte bij het Informatie- en Coördinatie-orgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen en heeft vele publicaties op haar naam staan, onder meer over concentratiekamp Neuengamme en over Tieman Hofman, vervolgd homoseksueel tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Boekgegevens
Het begint met nee zeggen
Biografieën rond verzet en homoseksualiteit 1940-1945
Redactie: Klaus Müller en Judith Schuyf.
Met bijdragen van Marita Keilson, Jos Versteegen, Hans Goedkoop, Rob Tielman, Klaus Müller en Judith Schuyf
Uitgegeven door Schorer Boeken
ISBN 90 7334 129 9304 – prijs € 22,50
Zie voor meer informatie: