Terug naar overzicht
Het is openlijk en slaande ruzie in de
Amerikaanse Episcopale Kerk
(ECUSA), tussen een groep episcopaalse (anglicaanse) voorgangers en het bisdom Washington in de Verenigde Staten.
Meer dan duizend geestelijken hebben een petitie ondertekend gerictht aan de landelijke synode van hun kerk, die vandaag bijeenkomt.
Wortels
Het is een oproep terug te keren naar haar ‘historische, bijbelse wortels’. Dat betekent: geen wijding van ‘homobisschoppen’ meer, geen inzegening van homorelaties, de banden met de Anglicaanse kerkfamilie aanhalen en terugkeren naar de missie van de kerk: verlorenen zoeken met het evangelie.
‘Duizend handtekeningen – dat zijn niet meer dus dan zeven procent van het totaal aantal voorgangers’, relativeert pr-chef Jim Naughton van het bisdom. ‘De afgelopen drie of vier jaar heeft ‘rechts’ miljoenen dollars uitgegeven om rebellie te stichten in onze kerk, en ze hebben een armoedig beetje steun vergaard’, schrijft hij aan medestanders.
Initiatiefnemer David Roseberry reageert met een andere rekenmethode. Hij gaat uit van het aantal voorgangers in actieve dienst en dan zijn die ruim duizend ondertekenaars wel vijftien procent van het totaal. En bovendien: zij dienen vaak in de grootste en actiefste gemeenten. Twintig procent van de plaatselijke kerken trekken bijna 80 procent van het totaal aantal kerkgangers. ‘En dat zijn voor een groot deel gemeenten van ons’, zo stelt Roseberry.
Crisis
De sfeer is verbeten. Er staat ook heel wat op het spel, als de synode van de Episcopaalse Kerk in de Verenigde Staten (ECUSA) vanaf morgen tien dagen bijeenkomt in Columbus, Ohio. Alle tekenen wijzen erop dat het geduld van haar critici opraakt, zowel intern als bij de Anglicaanse kerkfamilie in de rest van de wereld.
De vorige synode in 2003 keurde de verkiezing goed van een openlijk homoseksueel samenlevende bisschop,
Gene Robinson
. Dat gaf grote opschudding in de wereldwijde Anglicaanse kerkfamilie.
De leiders van alle 38 aangesloten kerken hielden daarna crisisberaad in Londen. Door deze stap is de Anglicaanse Gemeenschap ‘tot in haar diepste vezels verscheurd’, spraken zij uit. Robinson werd een maand later toch in zijn bisdom Boston gewijd.
Voor meer dan twintig vooral derdewereldkerken was dit reden de banden met de Amerikaanse kerk te verbreken of op te schorten. Een crisiscommissie produceerde het ‘Windsor-rapport’, dat de Amerikanen oproept spijt te betuigen en hen voor de keus stelt: met de zusterkerken te blijven oplopen, of hun eigen weg te gaan. Op die oproep moet de synode die morgen begint reageren.
Minderheid
Ook intern staat de ECUSA op breken. De behoudende vleugel, die het liberale homobeleid aanvecht, is duidelijk een minderheid. De bond van orthodoxe bisdommen en gemeenten die in januari 2004 werd gevormd, omvat ongeveer tien procent van de kerkleden. De komende synode moet ook een nieuwe voorzitter van de bisschoppenconferentie kiezen. Geen van de zes kandidaten vertegenwoordigt de orthodoxe vleugel.
Een verklaring die trouw betuigt aan de Schrift, de morele traditie van de ‘kerk van alle tijden’ en de Anglicaanse Gemeenschap, is weliswaar ondertekend door 22 bisschoppen, waaronder overigens zeven emeriti, maar dat is maar een kleine minderheid op de in totaal bijna driehonderd bisschoppen.
Badwater
De verklaring verweert zich impliciet tegen het verwijt dat orthodoxe christenen geobsedeerd zijn door zonden op seksueel gebied. Maar deze crisis gaat niet om seksualiteit, aldus de bisschoppen. Zij signaleren een ‘diep ingrijpende geloofscrisis’ in hun kerk rondom de uniciteit van het verlossingswerk van Jezus, het gezag van de Schrift en de onderlinge kerkelijke gemeenschap. De kerk heeft zich aangepast aan ‘de cultuur van het Noord-Amerikaanse individualisme’ en in die context is de verdeeldheid volgens hen ontstaan.
‘Onze kerk zegent homorelaties, terwijl de mensen de Schrift niet meer kennen’, zegt bisschop Robert Duncan van Pittsburgh, voorman van de behoudende vleugel binnen de ECUSA. ‘We hebben het kind weggegooid en we denken alleen nog aan het badwater’.
Hij noemt het ook de zwakte van het Windsor-rapport, dat daarin alle kaarten worden gezet op het bijeenhouden van de kerkelijke gemeenschap, zonder in te gaan op de achterliggende vragen over het gezag van de Schrift in ethische kwesties.
Berouw
Rowan Williams, de aartsbisschop van Canterbury en leider van de Anglicaanse kerkfamilie, heeft de afgelopen weken gesproken met iedereen die ertoe doet in het conflict, om te peilen hoe het na de Amerikaanse synode verder moet. Welke geluiden moeten uit Columbus komen, wil het genoeg zijn voor de derdewereldkerken – en de orthodoxe vleugels van andere zusterkerken – om nog met de ECUSA verder te willen? Met die vragen worstelt de kerkleider nu al weken en de synode gaat daar nu de onvermijdelijke antwoorden op geven. Het kan alle kanten op gaan, maar Williams vreest het ergst: een scheuring in de wereldgemeenschap van Anglicanen.
De Amerikaanse kerkleiding lijkt erop te gokken dat niemand een breuk zal aandurven, als het woord regret (spijt) of zelfs repentance (berouw) vaak genoeg klinkt.
Een concept-resolutie spreekt spijt uit voor ‘de pijn die anderen hebben ervaren door onze daden’ en voor het feit dat ‘we de banden van broederliefde hebben geschonden’ door die stappen vooraf niet met zusterkerken te bespreken. Maar er wordt dus geen spijt of berouw uitgesproken voor die daden zelf en daarom is deze resoluite voor de critici op voorhand onvoldoende.
‘Wat wij willen is berouw en herroeping van de besluiten van de synode van 2003’, zegt Chris Sugden van Anglican Mainstream, een wereldwijde koepel van behoudende anglicanen.
Sugden verwijst naar de kerkleiders die uitspraken dat de keuze voor bisschop Robinson de Anglicaanse Gemeenschap tot in haar diepste vezels heeft verscheurd. Die stap moet dus teruggedraaid worden, anders is de breuk een feit. ‘Met mooie woorden en rookgordijnen nemen wij geen genoegen’.
De Amerikaanse kerkleiding heeft gebed gevraagd voor de synode, om ‘besluiten te nemen in de geest van Christus, die door het Kruis iedereen naar zich toe haalt in de volheid van zijn verzoenende liefde’.
En met die woorden gaf Frank Griswold, voorzitter van de bisschoppen, alvast een hint: dus mag ook ‘iedereen’ erbij horen in de kerk, ongeacht keuzes in zijn of haar levensstijl.
Zie voor meer informatie:
Anglicaans crisisberaad over homokwestie