Het plan van aartsbisschop Rowan Williams, de Anglicaanse geestelijke leider van 70 miljoen Anglicanen wereldwijd, duidt er op dat hij inziet dat een breuk binnen de Anglicaanse Kerk niet langer te vermijden valt. Hij stelt daarom voor dat kerken die zich niet langer kunnen vinden in de traditionele kerkleer rond kwesties als homoseksualiteit geassocieerde leden worden. Dat moet definitieve afscheidingen en een totaal uiteenvallen van de Anglicaanse wereldgemeenschap voorkomen.
Windsor Report
Aartsbisschop Williams maakt de toekomstplannen niet toevallig bekend vlak na de conventie van de Episcopaalse Kerk in de VS (ECUSA). De conventie koos niet alleen een vrouwelijke bisschop tot voorzitter – een primeur in de geschiedenis van de Anglicaanse Kerk in de VS – maar weigerde ook nog eens gevolg te geven aan de aanbevelingen van het Windsor Report, dat door WIlliams was opgesteld om een breuk binnen de Anglicaanse wereldgemeenschap te vermijden.
Akinola
Lidkerken kregen van de conventie wel de aanbeveling geen homobisschoppen meer te wijden, maar vooral Afrikaanse Anglicaanse kerkleiders – onder leiding van de Nigeriaanse aartsbisschop Akinola – noemden die aanbeveling ontoereikend. Akinola schreef namens de Afrikaanse kerkleiders kort na de conventie een brief waarin hij schrijft alleen maar te kunnen vaststellen dat de aanbevelingen van het Windsor Report niet werden opgevolgd. De kerkleiders spreken in de brief ook hun steun en sympathie uit voor individuele gelovigen en gemeenschappen die zich ‘gemarginaliseerd’ voelen in de Episcopaalse Kerk.
Geduld op
Volgens de Britse krant The Daily Telegraph is het de eerste keer dat Rowan Williams zo uitgesproken zijn standpunt duidelijk maakt in het debat binnen de Anglicaanse Kerk. Hij maakt daarmee vooral duidelijk dat zijn geduld met de liberale Amerikaanse Anglicaanse zusterkerk, die de officiële leer verwerpt maar tegelijk lid wil blijven van de Anglicaanse wereldgemeenschap, is opgebruikt.
Tweesporenbeleid
In zijn plannen tekent de aartsbisschop een tweesporenbeleid uit, met kerken die de officiële leer volgen als kiesgerechtigde leden. Zij die afwijken van die leer zouden in de toekomst de status van geassocieerde leden krijgen. Die status is te vergelijken met het statuut dat de methodistische kerk nu al bij de Church of England heeft. De maatregel zou wel impliceren dat hervormingsgezinde Anglicaanse kerken niet langer stemrecht hebben. Ze kunnen wel nog waarnemers sturen naar bijeenkomsten als de Lambeth Conferentie en waar dat nodig is kan een beroep gedaan worden op hun specialisten.
Schisma
Volgens The Daily Telegraph betekenen de plannen van aartsbisschop Williams een feitelijke breuk te vergelijken met een schisma. Het enige verschil is dat liberale kerkprovincies niet uit de Anglicaanse gemeenschap gestoten worden.
De plannen voor een Anglicaanse Kerk met twee snelheden bevinden zich slechts in een beginstadium. Toch is de kans groot dat die volgend jaar worden goedgekeurd tijdens de bijeenkomst van de Anglicaanse aartsbisschoppen uit de hele wereld. Daar wordt waarschijnlijk beslist of de Amerikaanse Eepiscopaalse Kerk nog als stemgerechtigd lid kan deelnemen aan de Lambeth Conferentie van 2008. Ook de Anglicaanse Kerk in Canada wacht wellicht eenzelfde toekomst.
Men mag ervan uitgaan dat de plannen van de aartsbisschop van Canterbury tijdens de Lambeth Conferentie aan de Anglicaanse wereldgemeenschap worden voorgelegd. De Amerikaanse Episcopaalse Kerk en de Anglicaanse Kerk in Canada staan dan voor de keuze of ze hun autonomie willen opgeven, wat zou betekenen dat ze hun standpunt over homoseksualiteit en het benoemen van homoseksuele bisschoppen moeten opgeven, of het risico willen lopen nog verder geïsoleerd te raken.
Zie voor meer informatie:
VS – Episcopalen voor ‘moratorium’ homokwestie
Anglicaans crisisberaad over homokwestie