De start van de demonstratie moest ook nog zo’n half uur uitgesteld worden vanwege een bommelding. Die bleek na politie-onderzoek vals.
Volgens Lisette Kampus, woordvoerder van de organisatoren van de Tallinn Pride, werden de ongeveer 500 deelnemers aan de demonstratie in het oude centrum van Tallin aangevallen door een groep van ongeveer 30 mensen. Die gooiden stenen en sloegen met stokken in op de demonstranten.
Vijftien deelnemers aan de demonstratie raakten daarbij gewond, waaronder een Spaanse deelnemer die met spoed moest worden afgevoerd naar het ziekenhuis met een ernstige hoofdwond, maar hoefde daarvoor na behandeling niet in het ziekenhuis te blijven. De diagnose is dat de man een flinke hersenschudding heeft opgelopen. De rest van de gewonden kon met eerste hulp ter plaatste geholpen worden.
‘We hadden onze eigen beveiligingsmensen, want dat is wettelijk verplicht als je in Estland een demonstratie houdt, en er was politie aanwezig, maar duidelijk te weinig. En de politie heeft wel geprobeerd in te grijpen, maar deed dat niet erg alert’, zegt Kampus. ‘Dit is een heel naar incident, vooral als je bedenkt dat de Tallinn Pride al sinds 2004 zonder problemen gehouden wordt’.
De politie heeft zes mensen vastgenomen op verdenking van verstoring van de openbare orde. Daarna kon de Pride-demonstratie de geplande route zonder incidenten vervolgen.
De hoofdofficier van justitie van Tallinn heeft bekend gemaakt dat er een gericht onderzoek gaat plaatsvinden naar de gebeurtenissen. Op basis van de verklaringen van de demonstranten en de gearresteerde geweldplegers blijkt namelijk dat de rellen geen ‘spontane uiting van volskwoede’ zijn, maar dat er sprake is van opzet en zorgvuldige voorbereiding. Het onderzoek gaat zich daarom richten op die voorbereidingsfase om er achter te komen wie of welke organisatie achter het gepleegde geweld zit.
Verwijzend naar de rellen rond de Riga Pride in buurland Letland, zegt Lisette Kampus: ‘We hebben steeds aangenomen dat Estland echt anders is dan Letland. Omdat we meer een Nordisch volk zijn en dat de situatie in ons daarom land meer zou lijken op Scandinavië dan op die in Oost-Europese landen. Maar de gebeurtenissen vandaag tonen aan dat we nog een lange weg te gaan hebben’.
Homoseksualiteit is sinds 1992 niet meer verboden in Estland. In de zedenwetgeving wordt er sinds 2001 ook geen leeftijdsonderscheid meer gemaakt tussen homo- en hetero-contacten. Op dit moment is de Estse regering zelfs een maatschappelijk debat gestart over relatiewetgeving voor partners van gelijk geslacht. In de hoofdstad Tallinn zijn een aantal homo-bars en de holebi-beweging is er volop in ontwikkeling.
Estland geldt daarom als het meest homo-vriendelijke land in de regio. Dat werd ook steeds beklemtoond toen Estland onlangs ongunstig in het nieuws kwam vanwege het verzoek tot overplaatsing van de openlijk homoseksuele Nederlandse ambassadeur in Estland. Die wilde een nieuwe standplaats, omdat zijn partner voortdurend te maken had met homofobische uitingen.
Het enige protest vlak voor de Tallinn Pride kwam van de christen-democratische EKD, maar dat is een splinterpartij in Estland – bij de laatste verkiezingen haalde de partij nauwelijks stemmen. Van de meeste grote partijen hebben de Tallinn Pride-organsatoren juist steunbetuigingen gekregen.
‘Daarom hebben we, in tegenstelling tot de Pride-organisaties in onze buurlanden, ook geen West-Europese politici of leden van het Europees Parlement voor onze Pride uitgenodigd. Die waarborg leek vooraf niet nodig’, zegt Kampus.
De Tallinn Pride-week,waarvan alle activiteiten op de Pride-demonstratie na steeds zonder incidenten verlopen zijn, wordt zondag 13 augustus afgesloten met een picknick voor holebi-gezinnen in Kadriog Park, vlakbij het presidentiële paleis.