Terug naar overzicht

Servische politici spreken zich uit over homorechten

Het debat aan de vooravond van de parlementsverkiezingen in Servië, georganiseerd door de relatief nieuwe homo-organisatie Gej Strejt Aljansa (GSA) en financieel mogelijk gemaakt door de Nederlandse Ambassade, markeert de opleving die de holebi-beweging in Servië doormaakt. Want nadat in 2001 de eerste Gay Pride in Belgrado bloedig uit elkaar geslagen werd, kwam de holebi-emancipatie in Servië vrijwel volledig tot stilstand.

‘Naast de Roma zijn homoseksuelen in Servië de meest kwetsbare groep’, aldus Arthur Kibbelaar van de Nederlandse ambassade. ‘Dat minder dan een week voor de verkiezingen een aantal Servische politici zich hier heeft durven te vertonen om over homorechten te spreken is een grote en belangrijke stap voorwaart’.

Hoe gevoelig het onderwerp is bleek wel uit de reacties van de meeste polici die deelname aan het forum, die stelde dat over homorechten geen politiek debat gevoerd kan worden en dat de bijeenkomst beter na de verkiezingen had kunnen plaats vinden.

Openstelling van een huwelijk en adoptierechten was, ondanks druk vanuit de zaal, geen onderwerp waarvoor de politici zich willen inzetten. Markovic, van de socialistisch partij van voormalig president Slobodan Milosevic, merkte ronduit op tegen de openstelling van het huwelijk te zijn. Andere deelnemers aan het debat stelden dat daarvoor eerst uitgebreid sociologisch en psychologisch onderzoek nodig is.

Die opvatting sluit aan bij de mening van de meerderheid van de bevolking in Servië. Ruim vijfentachtig procent is negatief over homoseksualiteit en een groot deel van de bevolking is er nog altijd van overtuigd dat homoseksualiteit een geestesziekte is.

‘Ik ben al in veel Europese landen geweest, maar Servië spant de kroon wat homofobie betreft’, aldus COC-voorzitter Frank van Dalen die eveneens aan het forum deelnam. ‘Homofobie komt niet alleen voor onder de heteroseksuele bevolking, maar ook onder homoseksuelen. Homo-activisten worden door vrienden op straat niet gegroet bang als ze zijn om zelf in de problemen te komen. De weinige activisten die er zijn in Servië lopen dus een reëel gevaar op sociale uitsluiting, zelfs binnen de eigen kring’, aldus Van Dalen na afloop van een bijeenkomst met de lokale holebi-beweging.

De schrijnende verhalen en woede die zich vanuit het publiek richtte op de aanwezige politici leverde echter ook succes op. Zo nodige Markovic GSA-voorzitter

Boris Milicevic

uit voor een gesprek na de verkiezingen.

En tot veler verbazing en verrassing opperde Markovic zelfs het idee om een campagne te starten om meer aandacht te vragen voor homorechten. Anti-discriminatiewetgeving, trainen van de politie zodat de wetten ook worden gehandhaafd en het vastleggen van straffen voor overtreders is volgens Markovic een prioriteit voor de nabije toekomst.

De homobeweging is echter voorzichtig. ‘Eerst zien en dan geloven’, lijkt het credo te zijn. Na afloop verklaarde Markovic dat een te openlijke steun voor homorechten het einde van zijn politieke carrière kan betekenen en de reacties in de media naar aanleiding de bijeenkomst stemmen ook niet hoopvol.

‘Toch moeten we doorgaan’, aldus van Dalen’. ‘Het COC ondersteunt lokale holebi-bewegingen in bijna twintig landen met trainingen, organisatieopbouw en projecten. Ook Servië kan in de toekomst op ons blijven rekenen. De weg is lang, de strijd is moeilijk, maar we kunnen de homo’s en lesbo’s in Servië niet in de steek laten. Daarvoor zijn de problemen te groot’.

Zondag 21 januari a.s. worden in Servië parlementsverkiezingen gehouden. De uitslag daarvan is belangrijk als het gaat om de ambitie van Servië lid te worden van de Europese Unie. Woordvoeders namens de EU hebben al laten weten dat onderhandelingen daarover weer kans maken als er in Belgrado na de verkiezingen een pro-Europese en hervormingsgezinde regering gevormd kan worden.

Zie voor informatie over het samenwerkingsproject van COC Nederland in o.a. de Balkan.