De werkelijke veiligheidssituatie op Amsterdamse scholen verschilt nogal van wat de schoolbesturen naar buiten brengen, blijkt nu al uit het onderzoek. Enerzijds houden scholen veel binnenskamers. Anderzijds dringen te weinig signalen van de werkvloer door naar boven.
Onderwijswoordvoerster Charlotte Riem Vis van de PvdA is geschrokken van de kloof die bestaat tussen de kennis en ervaringen van ‘de werkvloer’ en dat wat er bekend is bij schooldirecties.
Aanleiding voor het PvdA-onderzoek waren enkele gewelddadige incidenten vorig jaar op Amsterdamse scholen en cijfers over incidenten die vaak niet aan de politie gemeld worden.
Riem Vis: ‘Ik schrik ervan hoe het personeel dat met leerlingen werkt, er alleen voor lijkt te staan en hoe moeilijk het voor hen is aan de directie duidelijk te maken wat ze meemaken in de klas. Ik merk dat het verhaal van de werkvloer heel anders is dan het verhaal van het hogere management’.
Ook de docenten kennen grote problemen niet altijd. ‘Ik vroeg aan een leerling van een vwo in Zuid of er gepest wordt en of de mentor op de hoogte was’, vertelt Riem Vis. ‘Ja, dat was hij, maar hij deed er weinig mee, omdat het in golven gebeurde en niet zo ernstig leek. Maar vervolgens vertelt die leerling mij, dat degene die dan gepest wordt, hem eens had verteld over zelfmoord na te denken. Nou, dat vind ik heel ernstig’.
Verder signaleert
Charlotte Riem Vis
samen met haar onderzoekscollega’s, dat veel scholen nog altijd erg terughoudend zijn met het naar buiten brengen van soms ernstige incidenten.
‘Vroeger kwam de politie nog wel eens een leerling in de klas aanhouden. Dat is nu verbeterd, maar er wordt ook veel stilgehouden. Zo kwam ik op een school, waar leerlingen de auto van een docent hadden vernield. Dat is opgelost met praten en straffen, maar de politie is niet op de hoogte gebracht, terwijl ik vind dat dat wel moet gebeuren. De politie moet wél weten welke potentiële raddraaiers daar zitten’.
Bovendien worden docenten, volgens Riem Vis, onvoldoende gesteund door hun directies in het omgaan met onveilige situaties of wanneer zij zichzelf onveilig voelen. Zij pleit ervoor dat scholen naar politie en ouders meer openheid van zaken geven.
‘Scholen zijn natuurlijk elkaars concurrenten, maar alleen door te vertellen hoe je als school omgaat met incidenten en veiligheid, kan je de situatie ook echt verbeteren’. zegt Riem Vos.
Om scholen hiertoe te bewegen, organiseert de PvdA begin april een congres over het thema. Op basis van het hele onderzoek doet de partij dan concrete voorstellen.
De geconstateerde feiten staan niet op zichzelf. Vorig jaar werd het Amsterdamse Onderwijsadviespunt Radicalisering opgeheven, ook al omdat scholen geen meldingen deden.
In een artikel in Het Parool (24 september 2007) werd toen door de scholen gemeld dat radicalisering niet het probleem is, maar dat er wel sprake is van intolerantie en discriminatie. Op een deel van de scholen is sprake van homohaat, antisemitisme, vrouwonvriendelijk gedrag en agressie jegens leerkrachten of andere leerlingen, aldus een rapport van de gemeente.
Volgens dat rapport was er onder docenten en bij schoolleidingen aanvankelijk sprake van weerstand. Ze vreesden slechte publiciteit. Ook waren ze onbekend met het verschijnsel en twijfelden docenten en schooldirecties of ze het adviespunt moesten inschakelen. Ook toen het adviespunt zich op tientallen scholen had voorgesteld, werd er amper gebruik van gemaakt.
Zie voor meer informatie ons dossier Onderwijs.