Volgens het kabinet is het benoemen van trouwambtenaren een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Maar het kabinet stelt ook dat het collegevoorstel van Rhenen om politici als bijzonder ambtenaar van de burgerlijke stand (babs) wel de mogelijkheid te geven om te weigeren een huwelijk van een paar van gelijk geslacht te sluiten terwijl reguliere trouwambtenaren in Rhenen dit niet mogen weigeren in strijd met de wet is. Voor dat onderscheid bestaat volgens de bewindslieden namelijk geen wettelijke ‘objectieve rechtvaardiging’.
Het kabinet stelt daarmee feitelijk dat het collegevoorstel wel geoorloofd is als ook de reguliere ambtenaren van de burgerlijke stand dezelfde vrijheid krijgen. Absolute voorwaarde is dan wel dat de gemeente garandeert dat paren van gelijk geslacht ten alle tijden een trouwambtenaar kunnen krijgen die wel bereid is om hun huwelijk te voltrekken.
Vorige maand werd het collegevoorstel door een nipte meerderheid in de raad in een motie afgewezen. In de raadsvergadering daarover bleek de politiek in Rhenen hopeloos verdeeld te zijn over deze kwestie. Het ‘verlossende antwoord’ werd verwacht van de reactie van het kabinet op de Kamervragen van PvdA-Kamerlid Marcouch.
Voor de wethouders Henk van den Berg (VVD), Frank Bongers (CDA) en Piet van Leeuwen (SGP) is het antwoord van het kabinet een reden om een nieuw en uitgebreider collegevoorstel te schrijven.
‘Het college wil de ruimte benutten die de ministers in hun brief geven’, zegt CDA-wethouder Bongers.
In het nieuwe collegevoorstel willen de wethouders weigerambtenaren niet meer per definitie uitsluiten – ook niet bij de benoeming van reguliere ambtenaren van de burgerlijke stand – maar wel garanderen dat er minstens vijf ambtenaren zijn die geen bezwaar hebben tegen het sluiten van een huwelijk van een paar van gelijk geslacht.
Het nieuwe collegevoorstel kan op de steun rekenen van CDA, ChristenUnie en SGP en mogelijk van de lokale partij Rhenens Belang. Dat zou een nipte meerderheid zijn, tenzij opnieuw CDA-raadslid Margriet van de Vooren overloopt naar de Progressieve Combinatie Rhenen (PCR), PvdA en collegepartij VVD die zich vorige maand al uitspraken tegen het oude collegevoorstel.
De verdeeldheid in het college blijft nog altijd bestaan, want het nieuwe collegevoorstel wordt niet gesteund door burgemeester Joost van Oostrum (VVD), die eerder ook al tegen het oorspronkelijke collegebesluit was.
Burgemeester Van Oostrum vindt het ‘een verkeerde zaak’ dat het kabinet de ‘hete aardappel’ die de weigerambtenaar politiek gezien is, doorschuift naar de gemeenten. Hij wil dat het kabinet duidelijker stelling neemt voor of tegen weigerambtenaren en dat niet langer overlaat aan gemeenten.
‘De wet laat zoals hij er nu ligt, geen nieuwe weigerambtenaren toe’, stelt de burgemeester. ‘Alleen iemand die al beëdigd is, mag weigeren een ‘homohuwelijk’ te sluiten. Als de minster vindt dat gemeenten nieuwe weigerambtenaren aan mogen nemen, dan moet hij dat in de wet regelen en niet aan gemeenten overlaten’.
Zijn oproep sluit aan bij het voornemen van PvdA-Kamerlid Marcouch om deze kwestie in de Tweede Kamer aan de orde te stellen bij de behandeling van het LHBT-emancipatiebeleid later dit jaar.
Zie voor meer informatie ons dossier Homohuwelijk.