Er zijn geen duidelijke cijfers bekend over eergerelateerd geweld vanwege seksuele gerichtheid of genderidentiteit. Wel is bekend dat zo’n kwart van de jongeren die bij het Schorer opvangproject Veilige Haven voor homojongeren in Amsterdam aanklopt, te maken heeft met eergerelateerd geweld.
Familie-eer
Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s) uit traditionele culturele kringen staan onder grote druk. In een cultuur waarde familie-eer hoog in het vaandel staat, wordt het openlijk uitkomen voor een andere seksuele gerichtheid gezien als een schending van de eer. Om die eer te beschermen kan geweld worden toegepast.
MOVISIE-projectleider Hanneke Felten verwacht dat er meer geweld zal plaatsvinden wanneer jongeren wel uitkomen voor hun homoseksuele, lesbische, biseksuele of transgender gevoelens.
‘Veel homo’s, lesbo’s en bi’s leiden een dubbelleven en verbergen hun seksuele voorkeur’, zegt Felten. ‘Maar wanneer het uitlekt dat iemand uit traditionele kringen een homo- of lesbische relatie heeft maar ook als iemand transseksuele gevoelens heeft, kan dit leiden tot geweld. Denk aan psychische druk, verstoting en mishandeling maar ook aan een genezingsritueel, opsluiting en een gedwongen huwelijk. Soms wordt er zelfs gedreigd met moord’.
In veel traditionele gemeenschappen is er een duidelijke scheiding in taken en rollen van vrouwen en mannen. Een jongen of man die in de ogen van de gemeenschap ‘vrouwelijk’ gedrag vertoont of een meisje of vrouw die ‘mannelijk’ gedrag vertoont, loopt het risico bestraft te worden door de familie om de goede naam van de familie te behouden. Ook een transgender of transseksuele identiteit wordt meestal niet geaccepteerd en wordt gezien als een ernstige schending van de familie-eer.
‘Deze eerschending heeft in principe niks met een bepaalde religie te maken: eergerelateerd geweld komt voor in zowel hindoestaanse als in islamitische en christelijke kringen’, aldus Felten.
Veilige Haven
In Amsterdam biedt de organisatie Veilige Haven ondersteuning aan jongeren uit multicultureel Amsterdam, die een plek zoeken waar ze terecht kunnen met problemen rond hun LHBT-gevoelens.
‘Onze cliënten hebben vaak te maken met eergerelateerd geweld’, zegt Veilige Haven-coördinator Isjed Hussain. ‘Hierdoor krijgen ze ook vaak psychosociale problemen zoals depressies en suïcidale gevoelens. Ernstige gezondheidsproblematiek waar in de reguliere hulp nog te weinig oog voor is’.
Ketenaanpak
Iedere regio heeft een ketenaanpak ontwikkeld van huiselijk geweld en/of eergerelateerd geweld. Daarin zou seksuele diversiteit een aandachtspunt moeten zijn.
MOVISIE pleit verder voor meer organisaties zoals Veilige Haven in Amsterdam die lokaal hulp en ondersteuning kunnen bieden aan LHBT’s en ook opvang kunnen regelen. Deze organisaties kunnen worden betrokken bij het ketenoverleg eergerelateerd geweld in hun regio. Zo neemt Veilige Haven deel aan het ketenoverleg in Amsterdam.
‘Op deze manier zijn homo’s, lesbo’s, bi’s en transgenders die te maken hebben met eergerelateerd geweld sneller in beeld en wordt expertise gebundeld’, zegt Felten.
De MOVISIE-factsheet Eergerelateerd geweld is te downloaden via Movisie.nl/diversiteiteneer of via Huiselijkgeweld.nl.