Terug naar overzicht
Het nieuws wordt bevestigd door woordvoerder Arda Klijnsma van de gemeente Groningen. Het college van Burgemeester en Wethouders stuurde afgelopen woensdag een brief over de kwestie naar de gemeenteraad.
COC Nederland stuurde aan de vooravond van Roze Zaterdag op 2 juli jl. een brief aan de gemeente waarin er op gewezen werd dat de gemeente nog altijd drie weigerambtenaren in dienst heeft, die bovendien in alle openheid op de gemeentelijke website kunnen melden dat ze enkel huwelijken van paren van ongelijk geslacht willen trouwen.
Deze actie was volgens Klijnsma aanleiding voor het college om ‘nog even alle zaken op een rij te zetten’.
De gemeente Groningen stelde al in 2009 een aannamebeleid voor buitengewone ambtenaren van de burgerlijke stand (babs) vast. Daarin staat onder meer dat alle trouwambtenaren bereid moeten zijn om alle huwelijken te voltrekken. De gemeente Groningen volgt daarmee het standpunt van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) uit 2008 dat gebaseerd is op een advies van de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) uit datzelfde jaar.
Een aantal trouwambtenaren is vanwege dit beleid gestopt met de werkzaamheden. Babsen die geen paren van gelijk geslacht willen trouwen, kan de gemeente echter niet om deze reden ontslaan. Dat is namelijk eerder afgesproken met de betreffende babsen en burgemeester Ouwerkerk en later burgemeester Wallage.
In het nieuwe beleid gelden voor alle nieuwe bijzondere ambtenaren van de burgerlijke stand (babsen) drie eisen:
– ze moeten beschikbaar zijn voor gemiddeld 25 huwelijken per jaar;
– ze moeten bereid zijn om alle huwelijksvormen te voltrekken;
– hun gegevens en foto worden op de gemeentelijke site geplaatst.
Uit gesprekken met alle babsen is gebleken dat een drietal niet aan deze voorwaarden kon voldoen. De gemeente Groningen heeft besloten het tijdelijk contract met deze drie weigerambtenaren niet te verlengen. In 2014 staan ze op straat. De gemeente Groningen beklemtoont dat geen enkele babs om religieuze redenen of levensovertuiging ontslagen wordt.
Groningen heeft momenteel zeventien trouwambtenaren, maar streeft naar een aantal van 24. Alle trouwambtenaren bij de gemeente Groningen hebben een tijdelijk dienstverband van maximaal vijf jaar. Hoe lang de ambtenaren die in 2014 op straat worden gezet al in dienst zijn, is niet bekend.
Op de gemeentelijke website wordt bij de drie weigerambtenaren inmiddels niet meer vermeld dat zij enkel paren van ongelijk geslacht trouwen. De drie weigerambtenaren hebben besloten niet via de pers te reageren.
Burgemeester Peter Rehwinkel verantwoordt het besluit door te wijzen op het feit dat het huwelijk inmiddels meer dan tien jaar is opengesteld voor paren van gelijk geslacht. ‘Ambtenaren weten wat het risico is als ze niet bereid zijn iedereen te trouwen’, zegt Rehwinkel.
Rehwinkel is zaterdag tijdens de Canal Parade in Amsterdam gast op de boot van minister Van Bijsterveldt. ‘Ik vind het belangrijk de minister aan te spreken op dit punt’, zegt de PvdA’er. Hij benadrukt daarbij wel dat hij de zaak niet ‘op de spits te willen drijven’.
Reacties
Het Groningse ChristenUnie-raadslid Martin Verhoef is het ‘absoluut oneens’ met de genomen beslissing. ‘Zeker in een grote gemeente als Groningen moet er ruimte zijn voor ambtenaren die uit principe tegen dit soort huwelijken zijn. Deze drie ambtenaren sluiten in de stad een fors aantal huwelijken uit kerkelijke kring. Het moet voor iedere bevolkingsgroep mogelijk zijn te trouwen bij een ambtenaar die goed bij hen past’.
Volgens Verhoef vragen de trouwambtenaren waarom bruidsparen voor hen kiezen. ‘Dan blijkt de kerkelijke achtergrond of het feit dat iemand geen huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht sluit, vaak een reden te zijn’.
Verhoef constateert ook een tegenstrijdigheid in de brief van het college. Volgens Verhoef stelt het college dat het besluit niet om religieuze redenen is genomen, maar de gewetensbezwaren zijn daarvan uiteraard niet los te zien. ‘Eigenlijk wordt het een groep mensen nu onmogelijk gemaakt deze functie uit te oefenen’, stelt Verhoef.
Volgens gemeentelijk woordvoerder Arda Klijnsma zullen bij de nieuw aan te nemen trouwambtenaren ongetwijfeld ook sollicitanten met een christelijke achtergrond worden aangenomen. Zij zullen echter wel bereid moeten zijn ook paren van gelijk geslacht in het huwelijk te bevestigen.
Ook de ChristenUnie in de Tweede Kamer is tegen het Groningse besluit. Fractievoorzitter Arie Slob noemt het een principiële kwestie. ‘Wil deze samenleving nog ruimte bieden aan gewetensbezwaarde ambtenaren of andersdenkenden in het algemeen’, vraag Slob zich af.
SGP-Kamerlid Kees van der Staaij noemt het besluit van de gemeente Groningen ‘helaas geen incident’, maar onderdeel van een trend die zich al langer aftekent. Volgens Van der Staaij voert het COC een ‘heksenjacht’ tegen weigerambtenaren en hij noemt het Groninger besluit een ‘schending van de gewetensvrijheid’.
‘Tolerantie ten aanzien van gewetensbezwaarde trouwambtenaren wordt steeds minder opgebracht en men drijft de zaak steeds vaker op de spits’, vindt Van der Staaij. Volgens de SGP-fractievoorzitter is ‘niet alleen de positie van nieuwe gewetensbezwaarde trouwambtenaren, maar ook die van zittende nu in het geding’.
Van der Staaij roept de betrokken weigerambtenaren ertoe op alle juridische middelen in te zetten om zich te keren tegen wat hij een ‘beroepsverbod’ vanwege hun gewetensbezwaren noemt. ‘Als ze goed functioneren, hebben ze een punt’.
SGP en ChristenUnie hebben over deze kwestie inmiddels Kamervragen gesteld aan minister Donner van Binnenlandse Zaken.
De reformatorische vakorganisatie RMU vindt het Groningse besluit strijdig met de godsdienstvrijheid. ‘Die laat ruimte om een beroep te doen op gewetensbezwaar’, laat een RMU-woordvoerder weten.
Actie
COC Nederland voert deze week de actie ‘Weiger de weigerambtenaar’. Hoogtepunt daarvan valt op zaterdag tijdens de Canal Parade.
Download de poster ‘Weiger de weigerambtenaar’
Al in 2007 sloot het COC een convenant met een Kamermeerderheid om een einde te maken aan het fenomeen weigerambtenaar. Dat standpunt wordt sinds 2008 ook gesteund door de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Zie voor meer informatie:
Kamermeerderheid tegen weigerambtenaren
DOCUMENTATIE:
– CGB-oordeel 2008/40 Weigerambtenaar
– CGB-advies 2008/04 ‘Trouwen? Geen bezwaar!’
– VNG-Notitie 2008 – stemt in met het CGB-advies.
‘Weigerambtenaren: taak uitvoeren of ontslag nemen’ – hoofredactioneel commentaar van Raoul Du Pré in de Volkskrant, zaterdag 6 augustus 2011
Zie verder ook ons dossier Homohuwelijk