De procedures hebben betrekking op de weigering door minister Leers om drie homoseksuele mannen uit Senegal, Oeganda en Sierra Leone asiel te verlenen. In deze drie Afrikaanse landen zijn homoseksuele handelingen weliswaar strafbaar, maar homoseksuelen kunnen de dreiging daarvan mogelijk ontlopen door ‘in de kast’ te blijven.
Europese Definitierichtlijn
De Raad van State wil uitleg van het Hof in Luxemburg over de zogenoemde Europese Definitierichtlijn waarin voor de lidstaten van de Europese Unie minimumnormen zijn opgenomen voor bescherming van vluchtelingen.
Naar het oordeel van de Raad van State is een nadere uitleg van de Europese richtlijn nodig om uitspraak te kunnen doen in de geschillen tussen de minister en de vreemdelingen. Daarom heeft de Raad van State besloten prejudiciële vragen te stellen aan het Hof.
De Raad van State wil als hoogste bestuursrechter vooral duidelijkheid over de vraag hoe ver de bescherming van homoseksuelen strekt op grond van de richtlijn.
In of uit de kast?
In dit verband wil de Raad van State onder meer weten of van de vreemdelingen ‘terughoudendheid kan worden verwacht bij het geven van invulling’ aan hun homoseksualiteit in het land van herkomst en zo ja, in welke mate.
Kern is de vraag is dus of op grond van de Europese Definitierichtlijn aan homoseksuelen die bescherming zoeken in Nederland, wel of niet gevraagd mag worden om hun seksuele gerichtdheid in hun land van herkomst verborgen te houden en die niet openlijk te tonen, waardoor zij risico’s lopen en hun identiteit moeten verloochenen.
De behandeling van de hogerberoepszaken bij de Raad van State wordt geschorst, in afwachting van de antwoorden van het Hof in Luxemburg. Dit duurt over het algemeen ongeveer anderhalf tot twee jaar. Daarna zal de Raad van State de behandeling voortzetten en uiteindelijk definitieve uitspraken doen in deze zaken.
Wezenlijk kenmerk
COC Nederland dringt er al jaren op aan om in asielzaken de suggestie dat homoseksuele asielzoekers ‘veilig’ zijn in landen waar homoseksualiteit strafbaar is en sociaal niet geaccepteerd wordt zolang ze maar ‘in de kast’ blijven niet te hanteren.
Op aandringen van COC Nederland is daarover enkele jaren geleden zelfs een expliciete bepaling opgenomen in de asielwetgeving. In praktijk blijkt echter dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de rechter, en dus ook de Raad van State, zich niet altijd aan de nieuwe regel houden.
‘Je seksuele identiteit is een wezenlijk kenmerk waarvan niet geëist moet worden die verborgen te houden – net zomin zoals dat geldt voor je geloofsovertuiging of je politieke opvattingen’, zegt voorzitter Vera Bergkamp van COC Nederland. ‘Homoseksuele asielzoekers uitzetten met de boodschap dat ze in hun land van herkomst ‘veilig’ zijn zolang ze in de kast blijven, is daarom onacceptabel als het gaat om landen waar homoseksualiteit strafbaar is en geweld en uitstoting dreigt van familie en omgeving’.
Kamervragen
PvdA-Kamerlid Martijn van Dam heeft over deze stap van de Raad van State inmiddels schriftelijke Kamervragen gesteld aan minister Leers.
Van Dam wil weten welk betoog de minister bij de Raad van State naar voren heeft gebracht ten aanzien van de vraag of (en in welke mate) van homoseksuele asielzoekers ‘terughoudendheid kan worden verwacht bij het geven van invulling’ aan hun homoseksualiteit in het land van herkomst.
Verder wil het PvdA-Kamerlid weten of minister Leers de mening deelt dat ons land van homoseksuele asielzoekers, die afkomstig zijn uit onveilige en homo-onvriendelijke landen, niet mag worden gevraagd om hun seksuele gerichtdheid in het land van herkomst verborgen te houden en die niet openlijk te tonen, waardoor zij risico’s lopen en hun identiteit moeten verloochenen.
Van Dam vraagt minister Leers ook een eigen invulling te geven aan de Europese Definitierichtlijn om daarmee een beleid te voeren dat ruimhartiger is voor homoseksuele asielzoekers.
Tenslotte wordt aan minister Leers gevraagd in afwachting van de Europese procedure die de Raad van State is gestart, lopende aanvragen van homoseksuele asielzoekers aan te houden en geen homoseksuele asielzoekers naar het land van herkomst uit te zetten.