Terug naar overzicht

Utrechtse COC-pionier Jacques Drabbe overleden

Jacques Drabbe werd COC-lid van het COC in een periode dat homoseksuele contacten nog strafbaar waren en het maatschappelijk taboe daarover groot was. In de vijftiger jaren – met op zijn lidmaatschapskaart de voor hem veelzeggende schuilnaam Jacques Durfteleven – heeft Drabbe met durf en daadkracht het fundament gelegd voor de LHBT-emancipatie in Utrecht en omgeving.

Kenmerkend voor de situatie in de vijftiger jaren was het strenge toezicht van de zedenpolitie tijdens COC-activiteiten. In 1952 werd er door twee agenten van de zedenpolitie ingegrepen tijdens een besloten COC-bijeenkomst. Geconstateerd werd namelijk dat er zonder dansvergunning gedanst werd – bovendien was het samen dansen van mannen of vrouwen op grond van de Algemene Politie Verordening verboden.

Drabbe was ook aanwezig tijdens deze dansavond en opgepakt en ondervraagd. De zedenpolitie was vooral uit op het verkrijgen van zoveel mogelijk namen van homoseksuele mannen en lesbische vrouwen om die te kunnen registreren, maar Drabbe zei dat hij enkel de voornamen van zijn danspartners kenden. ‘Daar konden ze verder niets mee. We zijn toen onder druk gezet. Ze wezen je op de mogelijke vervolging en de schade die dat kon hebben voor je baan en de toekomst’.

Uiteindelijk werd de zaak geseponeerd, maar COC Utrecht was wel jarenlang gedwongen voor elke bijeenkomst toestemming te vragen bij de zedenpolitie. Drabbe slaagde er door stug onderhandelen uiteindelijk wel in een drank- en dansvergunning voor het COC te krijgen, onder de voorwaarde dat de bijeenkomsten strikt besloten waren. ‘Het is verstandig de bestaande tegenkrachten te erkennen, belangrijk de zwaarte en de omvang te weten; een positief standpunt ten aanzien daarvan in te nemen en er niet voor te wijken’, zegt Drabbe terugkijkend op die periode.

Na zijn voorzitterschap (1952-1963) is Drabbe zich tot op hoge leeftijd actief blijven inzetten voor de LHBT-emancipatie. Hij werd daarvoor in 1960 beloond met het erelidmaatschap en kreeg in 2010 voor zijn bijzondere verdienste de Annie Brouwer-Korf prijs. Deze prijs wordt jaarlijks door de gemeente Utrecht en de organisatie van het MidZomerGracht festival uitgereikt aan mensen die zich bijzonder inzetten voor de emancipatie van homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, biseksuelen en transgenders in Utrecht en de wijde omgeving.

Tijdens de uitreikting van de Annie Brouwer-Korfprijs sprak Drabbe een voor hem kenmerkend dankwoord uit. Daaruit:

_Wees trouw aan jezelf en solidair me je gelijken, vlucht niet in wat ook om de realiteit te ontwijken, maar accepteer jezelf als een volwaardig onderdeel van de maatschappij, met gelijke rechten en niet minder plichten. Eenheid in kleurrijke verscheidenheid!_

_Wanneer mijn handelen – wat ik altijd als vanzelfsprekend heb gevonden – inspirerend is geweest en inspirerend kan zijn voor de jongere garde in dezelfde omstandigheden dan geeft mij dat reden tot voldoening, nimmer tot overschatting. Ik was en ik voel mij een gelukkig mens._

Bestuur en medewekers van COC Nederland denken met dankbaarheid en eerbied terug aan Jacques Drabbe en wensen zijn nabestaanden, familie en vrienden veel sterkte toe met dit verlies.

Zie ook:

COC Midden-Nederland – In Memoriam Jacques Drabbe.