Terug naar overzicht
Vandaag precies 150 jaar geleden werd de arts en seksuoloog Magnus Hirschfeld geboren. Als oprichter van de eerste LHBTI-organisatie ter wereld dé grondlegger van de emancipatie van LHBTI’s wereldwijd.
Vanavond wordt zijn geboortedag door de Bundesstiftung Magnus Hirschfeld in Berlijn gevierd tijdens een feestelijke bijeenkomst, met o.a. de Duitse minister van Justitie Heiko Maas als eregast. Afgelopen maand verscheen Magnus Hirschfeld und seine Zeit, de biografie over zijn leven en werk geschreven door Manfred Herzer en in juli brengt de Deutsche Post een herdenkingszegel uit.
Per Scientiam ad Justitiam
De Duitse arts en seksuoloog Magnus Hirschfeld (1868-1935) geldt als een van de grondleggers van de moderne LHBTI-emancipatiebeweging. Hij begon al in 1897 de Duitse strafbaarstelling van homoseksualiteit op grond van artikel 175 aan de kaak te stellen en te streven naar de afschaffing van dit discriminerende wetsartikel. Hirschfeld hanteerde daarbij het motto ‘Per Scientiam ad Justitiam’ – door wetenschap naar rechtvaardigheid – omdat hij ervan overtuigd was dat juist wetenschappelijke inzichten de negatieve publieke opinie over homoseksualiteit kunnen veranderen.
Zijn Institut für Sexualwissenschaft en het door hem opgerichte Wissenschaftlich-humanitäres Komitee (WhK) hebben baanbrekend werk gedaan. Vooral door het geven van voorlichting – door het houden van lezingen en het verspreiden van brochures en films – en het aandragen van het wetenschappelijk inzicht dat homoseksualiteit een natuurlijke seksuele variant is en een biologische oorsprong heeft. Vooruitstrevend was ook zijn wetenschappelijke visie op de seksualiteit van vrouwen en zijn opvattingen over genderexpressie.
Brandstapel
Het levenswerk van Hirschfeld werd vernietigd door de Nazi’s. Op 6 mei 1933 werd zijn instituut in Berlijn door een knokploeg van zo’n 100 SA’ers geplunderd, werden de duizenden boeken uit zijn wereldberoemde en volstrekt unieke bibliotheek weggevoerd en een paar dagen later publiekelijk verbrand. Bovenop de brandstapel werd een borstbeeld van Hirschfeld geworpen. Zelf was hij daarbij niet aanwezig – na de machtsovername van de Nazi’s in 1933 was hij in ballingschap gegaan, want als jood, democraat en homoseksueel was het niet langer veilig voor hem in Duitsland. Hirschfeld stierf op 14 mei 1935 in Nice. Kort daarna verscherpten de Nazi’s artikel 175 – het werd uiteindelijk pas in 1994 afgeschaft.
In ons land inspireerde hij jhr. Jacob Schorer tot de oprichting in 1911 van het Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee (NWHK), de directe voorloper van het huidige COC. Als Herzer in zijn biografie Hirschfeld liefkozend de ‘Mutter der Schwulenbewegung’ noemt, dan mag hij – gelet op zijn indirecte invloed op het ontstaan van de LHBTI-beweging in ons land – ook de ‘schoonmoeder van de Nederlandse LHBTI-beweging’ genoemd worden.
[Bron: COC NL – Illustratie: Bundesstiftung Magnus Hirschfeld]
Het COC steunt LHBTI’s – Steun jij het COC?