Terug naar overzicht
De VN-Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft op haar officiële lijst van ziekten transgender-zijn als psychische stoornis geschrapt. Het uitkomen van deze nieuwe lijst, de ICD-11, is volgens TNN-voorzitter Brand Berghouwer ‘een belangrijke stap in betere zorg voor transgender personen wereldwijd’.
In de vorige ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) stond genderdysforie nog bij de geestesziekten. Nu staat het onder de naam genderincongruëntie in een hoofdstuk over seksuele gezondheid. Daarmee wordt transgender-zijn niet meer als psychische stoornis gepresenteerd, maar als een lichamelijke conditie, net als bijvoorbeeld zwangerschap. Zo’n ontwikkeling van ziektebeeld naar lichamelijke aandoening wordt depathologiseren genoemd.
“Transgender personen niet langer als geestesziek beschouwen, betekent dat je ze het recht teruggeeft om over zichzelf te beslissen”, zegt Brand Berghouwer, voorzitter van Transgender Netwerk Nederland (TNN).
Het gaat om voortschrijdend inzicht, zegt WHO-woordvoerder Lale Say in een video. Medici zien genderdysforie niet langer als psychische stoornis. Bovendien helpt reclassificering om het stigma te verminderen én medische zorg voor transgender mensen wereldwijd toegankelijker te maken. De WHO hoopt namelijk ook dat de drempel voor transgender personen om medische hulp te zoeken lager wordt.
TNN maakt zich sinds het begin van haar oprichting hard voor het depathologiseren van de zorgvraag van transgender personen. In 2011 heeft TNN een expertmeeting georganiseerd in Den Haag. Daarin werd de aftrap gegeven voor een internationale actie om transgenders te depathologiseren. Vorig jaar hebben D66-Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma en TNN nog druk uitgeoefend op de toenmalige VWS-minister Edith Schippers uit bezorgdheid dat de classificatie nog in het ICD-hoofdstuk van psychische stoornissen zou blijven bestaan.
“We zijn ongelofelijk blij dat transgender-zijn niet langer als een stoornis wordt gezien,” zegt Berghouwer. “Dit betekent veel voor transgender personen wereldwijd. In Denemarken en Frankrijk is genderdysforie al op nationaal niveau geschrapt als psychische stoornis. We hopen dan ook zéér dat de ICD-11 Nederland zal inspireren om, net als deze landen, transgender-zijn óók op nationaal niveau te depathologiseren.”
Er moet bij dit voor transgender personen historische besluit van de WHO echter wel een kanttekening geplaatst worden. Organisation Intersex International Europe (OII Europe) wijst er op dat de WHO de aanpassing van de ICD helaas niet aangegrepen heeft om ook intersekse-conditie te depathologiseren en daarmee bij te dragen aan het terugdringen van de mensenrechtenschendingen van mensen met een intersekse-conditie. Intersekse-conditie wordt ook in ICD-11 nog altijd aangemerkt als een ‘misvorming’ of een ‘stoornis’.
De nieuwe ICD-11 is uitgekomen op 18 juni 2018 en bevat meer dan 55.000 ziektes en aandoeningen. Het is de eerste update sinds 1990; toen schrapte de Wereldgezondheidsorganisatie homoseksualiteit al officieel uit de lijst van ziekten – een feit dat elk jaar herdacht wordt tijdens IDAHOT – de Internationale Dag tegen Homo-/Bi-/Trans-/Interseksfobie. De nieuwe ICD moet nog wel worden aangenomen door de lidstaten van de Verenigde Naties. Als zij de ICD-11 goedkeuren, dan is de nieuwe lijst in 2022 officieel.
[Bron: TNN & OII Europe – Foto WHO: CC-USMG]
Het COC steunt LHBTI’s – Steun jij het COC?