Terug naar overzicht

Symposium over de roze geschiedenis in archieven

Zaterdagmiddag 3 november organiseren Regionaal Archief Tilburg en COC Tilburg-Breda en omgeving het symposium ‘ Uit de kast’ over het onderzoek naar seksuele en genderdiversiteit in archiefbronnen.

Doordat het leven van LHBTI’s zich tot voor kort grotendeels in het verborgene afspeelde, is er nog vrij weinig bekend over hun leven in vroeger tijden. Helaas is het zo dat wat onzichtbaar is in de samenleving, ook in meer of mindere mate onzichtbaar is in archieven. Dit symposium laat zien hoe archiefbronnen de geschiedenis van de LHBTI’s onthullen en onderbouwen.

Aanleiding voor het symposium is het onderzoek dat schrijver en onderzoeker Luc Brants doet – in opdracht van het COC Tilburg-Breda en omgeving – naar de manier waarop er in Tilburg vroeger met seksuele en genderdiversiteit werd omgegaan. De enige informatie daarover in Tilburg gedurende de periode 1910-1971 is terug te vinden in de dagrapporten van de diverse politieposten en de recherche. Het betreft onder andere seksuele contacten in urinoirs en andere openbare ruimten. Brants kreeg bij zijn onderzoek hulp van enkele vrijwilligers van het archief die meters dagrapporten hebben doorgenomen op zoek naar materiaal over die activiteiten. Regionaal Archief Tilburg wil niet alleen het wetenschappelijk gebruik van archieven stimuleren, maar vindt ook dat het archief maatschappelijk relevant behoort te zijn.

Wie zijn geschiedenis vergeet

De middag brengt een aantal onderzoekers samen. In zijn lezing Van Willem II tot Roze Maandag. De zichtbaarheid van homoseksualiteit in Tilburg vertelt Luc Brants over zijn Tilburgse onderzoek en de voorlopige resultaten daarvan.

Maaike de Haardt, hoogleraar Religie en Gender, belicht in ‘Wie zijn geschiedenis vergeet….’ het belang van geschiedenis en onderzoek voor LHBTI’s. Historicus en schrijver Alex Bakker vertelt in Transgender in Nederland. Een buitengewone geschiedenis over de veranderde beeldvorming van transgenders. Moesten transgenders in de jaren vijftig en zestig nog dankbaar zijn dat een psychiater hen niet opnam in een inrichting of elektroshock toediende, tegenwoordig worden transgenders steeds meer gezien als moedige mensen die zichzelf durven zijn. Zes decennia aan fysieke behandelmogelijkheden, veranderende beeldvorming, maatschappelijke opinies, juridische ontwikkelingen en verschuivende identiteiten komen voorbij. Bakker gaat ook in op het gebruik van archieven en oral history bij zijn onderzoek.

Eric Heijselaar, medewerker Stadsarchief Amsterdam, schetst in zijn lezing Van Bonefluijter tot goed zedelijk gedrag een beeld van repressie van homoseksuelen door de eeuwen heen. Daaropvolgend vertelt hij over de emancipatiebeweging en de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor paren van gelijk geslacht. Heijselaar zal extra aandacht besteden aan zijn onderzoek in het archief van de Beoordelingscommissie Inzake Goed Zedelijk Gedrag Gemeentepersoneel. Hij ontwikkelde ook een nieuwe manier om in het Notarieel archief te zoeken en zal deze toelichten. Door deze zoekmanier stuitte hij op een nog onbekend achttiende-eeuws woord voor homoseksueel, Bonefluijter.

Ook het IHLIA, de erfgoedorganisatie die zich bezighoudt met het verzamelen en toegankelijk maken van informatie over en van de LHBTI-gemeenschap, mag niet ontbreken op het symposium. Lonneke van den Hoonaard, directeur van het IHLIA, vertelt over veertig jaar IHLIA: archiveren en zichtbaar maken van de LHBT-geschiedenis. Journaliste Toni Boumans gaat in haar lezing Een schitterend vergeten leven in op haar onderzoek naar het leven van celliste, dirigente en verzetsvrouw Frieda Belinfante.

SYMPOSIUM ‘UIT de KAST’

  • Datum: zaterdag 3 november 2018 – 13.00-17.00 uur
  • Locatie: Regionaal Archief Tilburg – Kazernehof 75 te Tilburg
  • Aanmelden tot en met 1 november via mail [email protected] o.v.v. Uit de kast! Deelname is kosteloos.

Bron: Regionaal Archief Tilburg/COC Tilburg-Breda e.o.

Foto’s:

  • Roze Maandag – fotograaf: Laila Hassouna-Jansen
  • Opschrift in een openbaar urinoir in 1958 – fotograaf: A. Vermeulen, collectie Regionaal Archief Tiburg

Het COC steunt LHBTI’s – Steun jij het COC?